1. Xemx Sewda Passiġġieri Muti u Fraġli. Poeżiji u Metalinji (ko-awturat ma’ Andrew
Sciberras) huma l-iktar ġabriet ta’ poeżija riċenti tiegħek. Meta u minn fejn
twieldu? Il-poeżiji li nsibu hawn huma mera tal-vjaġġ riflessiv/spiritwali
tiegħek. Xi tgħid dwar dan?
Il-poeżija,
għalija, illum il-ġurnata, saret mod kif jiena nitkellem... jekk xejn, waħdi.
Mod kif jiena nikteb dak li n-nixxiegħa tas-subkuxjent... il-fluss
tal-ħsus-intuwizzjonijiet-konjizzjonijiet isenslu minnhom infushom u ma'
xulxin, hekk kif inkun qiegħed nikteb. Ovvjament, jorbtu lil dawn in-nixxigħat
ikun hemm xi tip ta' angst, diq, sensazzjoni, emozzjoni, emmna... xi tip ta'
qagħda ta' ruħ speċifika, u l-poeżija jew forsi aħjar, il-poelinji tiegħi
jservu bħala l-'kontenitur', jew il-'veikolu' ta' dawn is-sottorenitajiet ta'
ruħi. Huma mod, għaldaqstant kif jiena naċċessa xi naħa jew oħra tal-memorji
remoti tiegħi, hekk kif dawn jidħlu fil-memorja tat-tiħdim tiegħi, kif ukoll
fil-memorja hekk imsejħa l-qasira. Minnhom jiena niskopri x'jista' hemm li
qiegħed isawwarni fil-keded u l-ferħiet ta' kuljum... fin-nisġiet interminabbli
tat-tidwid u thewdiniet ta' dak li hawn min forsi jsejjaħlu s-subkuxjent, jew
il-qagħdiet għaddejjin jissingjaw minn naħa għal oħra tar-reġjuni tal-moħħ.
2. Semmi tnejn
jew tliet temi għal qalbek fil-versi tiegħek?
Iċ-ċans
hu li forsi hemm xi tema jew tnejn jew forsi aktar fil-poelinji tiegħi. Imma,
naħseb jiena aktar milli jiena tematikament xprunat f'kitbieti, aktar hemm xi
qagħda jew oħra ta' ruħ... xi tip ta' 'forma mentis' li taħkimni għal xi żmien,
u din issib il-mod kif titla' fil-wiċċ permezz ta' strateġiji lingwistiċi
varji, li aħna nsejħulhom poeżiji, poelinji, poeproża, proża-poetika u l-bqija.
Għaldaqstant għalkemm, forsi hawn min iqis li d-'diq' jista' jkun 'perennità'
fil-poelinji tiegħi, fil-qiegħ nett ta' dan id-'diq', forsi hemm mhux wisq
daqshekk diq... mhux wisq daqshekk 'xemx.sewda. passiġġieri.muti', daqskemm
it-tidwid tas-sensazzjonijiet u t-taħdit-ġewwieni kontinwu li ilu jsawwarna sa
mill-ewwel jiem tal-infanzja tagħna. Huwa dan li jwassalni biex nikteb... jekk
xej', nara xi jkun għaddej. Meta, madankollu, niġi wisq konxju ta' dak li nkun
qiegħed nikteb, u għaldaqstant it-tema tirbaħ lil-'lehma', inħossni xi ħaġa
oħra, aktar milli poelinjatur. Madankollu jekk wieħed kellu jilbes il-libsa
tal-'kritiku', iċ-ċans hu li wieħed isib fil-poelinji tiegħi, temi
eżistenzjali, daqskemm plebejċi, daqskemm ta' xeħta kritika marbuta ma' din
l-art li tatna isimha.
3. Min huma
l-qarrejja ta’ Tarċisju Zarb? X’tip ta’ feedback
ikollok mingħandhom?
Il-qarrejja
ta' Tarċisju Zarb huma Tarċisju Zarb innifsu, li waqtiet jieqaf jara x'kiteb,
bħala l-qarrej, tad-darba waħda 'kittieb', u dawk l-inzertaturi ta' nies, li
jkunu preżenti fil-facebook, u
waqtiet jieqfu jaraw xi linji jew tnejn, jew forsi aktar minn dawn il-poelinji.
Hemm min, madankollu li jieqaf wisq aktar minn daqsxejn jirrumina fuq dawn, jew
xi wħud minn dawn il-poelinji. Il-mara tal-ġmiel, ngħidu aħna, darba waħda
tolqot korda f'xi qarrej/ja partikolarti, tista' twassal biex wieħed/waħda
jħoss/tħoss li qiegħda tiġi indirizzat/a hu/hi, u għaldaqstant, jibda d-djalogu
intimu bejn il-poelinjatur u l-qarrej/a. Wara kollox kull att ta' kitba,
jeżisti dejjem f'termini ta' kittieb-qarrej, u dan il-proċess kittieb-qarrej,
jinsab għaddej il-ħin kollu, anke meta l-kittieb innifsu jerġa' jaqra u
għaldaqstant 'jikkonstraktja', jew 'jiddikonstraktja' mill-ġdid id-discourse poelinjiku tiegħu. Tajjeb
ingħid, madankollu, li mara, illum mejta, kitbitli minn fuq is-sodda tal-isptar
u qaltli li kienet taqra l-poeżiji tiegħi, mill-isptar fejn imbagħad wara
mietet. (Hawnhekk ħassejt li l-linji tiegħi kienu jeżistu wkoll x'imkien
ieħor... fi bniedma li kienet fil-qagħda estrema tal-ħajja, li fiha tħobb
issorġi l-poeżija - il-linja-rqiqa ta' bejn il-mewt u l-ħajja.) Oħrajn, jidħlu
f'dawn l-istess poeżiji b'saħħa, saħansitra li jimmedesimaw ruħhom
mal-protagonistiċità ta' xi karattru jew spirtu, u jew jiktbu huma nfushom bl-istess
mod, jew inkella jsawru xi kostrutt poelinjiku skont huma. Il-poeżija darba
waħda tinkiteb, kif nafu lkoll, imbagħad tieħu l-linji tagħha u l-forom tagħha
hi. Hi ssir xi ħaġa oħra, indipendentement mill-poelinjiku nnifsu, kif ukoll
mill-istess lingwa-użata biex tinbena.
4. Kotba
oħrajn reċenti tiegħek huma Solitudnijiet
Imkenna u Titwila mit-Tieqa ta’
Ruħhom (flimkien ma’ Andrew Sciberras), fejn naraw lilek anki bħala kritiku
u kummentatur tal-letteratura. X’hemm li jorbot il-poeżija u l-ħsieb kritiku
tiegħek flimkien? X’hemm li jiddistingwihom, anki fil-fażi meta tkun qed
tiktibhom?
In-nebħ
kritiku, jew l-akkumpanjament analtiku tiegħi, huwa sors ieħor ta' nebħ
poelinjiku. Huwa mod kif jiena naqra l-poeżija, test jew xi tip ieħor ta'
ġeneru ta' kitba, li jista' jkun lingwistiku, antropoloġiku, narrattiv,
psikoloġiku, soċjoloġiku u l-bqija u jiena nipprova narah jiena, skont
il-metanarrattiva tiegħu. Dan hu proċess, li kif taf int bħala għalliem, aħna
nagħmluh il-ħin kollu mal-istudenti. Għaldaqstant, fil-kritiċità ta' test
speċifiku, aħna noħolqu, bħal qisu t-test/text mill-ġdid, jew għal
rasna, jew flimkien mal-istudenti, biex hemmhekk aħna nkunu nistgħu naraw bħal
qisu l-iskeletriċità tat-test inkwistjoni. B'dan il-mod, anke aħna hawnhekk
niksbu esperjenzjalità ġdida, u dan niżżuħajr 'l Alla, permezz u mal-istudenti
tagħna, li flimkien ikollna ċ-ċans nissussultaw minn test 'mejjet', ħajja oħra
li twassalna biex naraw kif kittieb speċifiku / kittieba speċifika, jirnexxilna
twassal xi tip ta' realtà soċjali-psikoloġika-filosofika-teoloġika. B'dan
il-mod ngħixu u ngħajxu lill-ispiritwalità -- il-filosofiċità u l-ħajja
'intellettwali' tagħna. Kull test li jiġi mgħoddi mill-għarbiel tal-analiżi
huwa test li jgħinna mhux biss 'nifhmuh', jew 'inħossuh' jew 'insawruh'
mill-ġdid skont aħna, imma nagħtuh ukoll sens ġdid, skont il-burdata... qagħda
ta' ruħ... għerf u għarfien li jkollna dwar is-'suġġett', tema jew stat mentali
li jkun mgħobbi bih it-test.
5. Messaġġ qasir tiegħek lill-ġenerazzjoni żagħżugħa
rigward il-qari, il-ktieb u l-letteratura?
Il-letteratura,
kif ukoll kif tip ta' test miktub, moqul jew mismugħ hu mod kif aħna nistgħu
ngħixu u nixtarru dak li nkun qegħdin ngħixu. Fil-każ tagħna, il-kelma, jew
aħjar il-mod kif aħna nsawru u nissingjaw ma' xulxin ġemgħat ta' morfemi li
bihom insawru s-semantiċità u l-pragmatiċità tagħna, jgħinuna biex aħna ngħixu,
u jekk Alla jagħtik il-grazzja li tkun għalliem/a, ikollok iċ-ċans ukoll li dak
li għandu mnejn ikun qiegħed iseħħ fis-solitudnijiet tiegħek, issa jkollok ċans
taqsmu ma' ħaddieħor. Idealment, wieħed għandu 'jikkrossja' bejn lingwi u
suġġetti ta' xeħtiet interdixxiplinari, biex b'hekk wieħed jisfronda l-oqfsa
ta' lingwa jew qasam ta' tagħlim partikolari u jarah dejjem b'mod ġdid fid-dawl
ta' paradimmi oħra ta' oqsma ta' għerf-għarfien oħra.
(F'dan
il-proċess nista' niżżiħajr lill-istudenti tiegħi ta' kull żmien u dawn l-aħħar
snin, lil Dr Andrew Sciberras, kollaboratur uniku, lilek Patrick Sammut, bħala
ż-żagħżugħ-għalliem ta' dejjem, u lil kull min jieqaf, kif nieqaf jien jipprova
jisma' l-poetiċità tal-qiegħ ta' ruħna, bil-lingwi li jsawrulna ħsusna u
ħsibijietna. Ovvjament hemm oħrajn,
fosthom Prof. Charles Briffa u oħrajn li l-preżenza tagħhom fil-poeżija hija
wisq akbar minn isimhom, għax huma l-qarrejja assidwi li jimmedesimaw ruħhom
fl-eżistenzjalità tal-istess terriċċju poetiku.)
No comments:
Post a Comment