Jien u l-Kitba tal-Poeżija, Stefano Farrugia

Bijografija:

L-imħabba tiegħi lejn l-identità Maltija kibret miegħi minn ċkuniti, l-aktar l-ilsien Malti li hu l-qasam tal-istudju tiegħi, b’aċċenn fuq il-letteratura Maltija fil-firxa wiesgħa tagħha, u l-ħeġġa għall-kitba tal-poeżija kompliet ġibditni lejn din id-dinja għammiela u ħawtiela. Għalhekk ilqajt bil-ferħ l-istedina tal-Għaqda Poeti Maltin biex nissieħeb fiha, wara li kont diġà ġejt ippremjat f’żewġ edizzjonijiet tal-Konkors Nazzjonali tal-Poeżija li hi ttella’ ta’ kull sena, permezz tal-poeżiji “Minjatura tal-Enimmi” u “Requiem għal Anġlu Martri” fl-2007 u fl-2008 rispettivament fejn kont ikklassifikat fit-tielet u t-tieni post. Xejn inqas meta ġejt aċċettat bħala membru tal-Akkademja tal-Malti aktar kmieni f’din is-sena. Fl-2009 kelli l-privileġġ li nkun ippremjat fl-ewwel u t-tieni post f’konkors ieħor imtella’ mill-istess Għaqda, fl-okkażjoni tal-50 anniversarju mill-ewwel ħarġa tal-ġurnal “it-Torċa” bil-Malti, permezz tal-poeżiji “Eliżir ta’ Mħabba Qalbiena” u “Solitarja Moribonda.” L-Għaqda għoġobha tippubblika wkoll xi xogħlijiet tiegħi fir-rivisti tagħha Versi u Leħen il-Għaqda Poeti Maltin, kif ġentilment għamlet anki L-Għaqda tal-Malti - Università li kont imsieħeb fiha, fost l-oħrajn permezz tal-ħarġa tagħha Leħen il-Malti, u għadd ta’ għaqdiet soċjali u mużikali Maltin, ewlenin fosthom iż-żewġ soċjetajiet fir-raħal tal-Imqabba li jien kburi li nifforma parti minnu għall-Istorja għanja tiegħu u l-kult kbir fit-twemmin tiegħu lejn il-grazzji tal-Madonna.

Mistoqsijiet:

1. Kif twieldet u żviluppat fik il-ġibda għall-poeżija u għall-kitba bil-Malti?

Illum meta nħares lura nirrealizza li l-poeżija kienet fija minn dejjem. Niftakarni nħarbex xi ftit versi ’l hawn u ’l hemm għal xi ġrajja li tinqala’, bħall-bidu ta’ millennju ġdid, kif ukoll għad-delizzji li kelli meta kont għadni ħafna iżgħar, bħaċ-ċelebrazzjoni ta’ festa jew oħra f’kamra fid-dar imlibbsa qisha knisja li llum nista’ biss inħares lejha mir-ritratti tal-imgħoddi. Kelli wkoll ix-xewqa li nsir naf aktar dwar il-metrika u s-sura tal-poeżija, l-aktar meta kont fis-sekondarja. Imma sa dak iż-żmien kont għadni m’iniex konxju għalkollox minn dan it-talent u kemm stajt nimraħ fih, sa ma dħalt fil-Kulleġġ De La Salle għall-istudju postsekondarju. Kien qorob il-Milied tas-sena 2002 meta wieħed mill-għalliema ddedikati li kellna ssuġġerielna niktbu storja jew poeżija qasira biex nirriflettu dwar ir-realtà tal-Milied għal nies differenti, kemm dawk li jistennewh bil-ħerqa għax iqanqlihom sentimenti sbieħ, kif ukoll dawk li jħossu ċerta diqa għax jiftakru f’xi memorji ta’ tbatija. Dak il-ħin ħassejt li dan kien il-mument li nikteb poeżija kif dejjem xtaqt u nuriha lil min seta’ japprezzaha, u l-inkoraġġiment li tawni l-għalliema u sħabi l-istudenti kien il-mutur biex inkompli nikteb bla ma nieqaf, tant li minn dak iż-żmien ma ħaristx lura u bqajt nikteb b’mod kostanti, hekk li f’dawn l-aħħar xhur bdejt ninteressa ruħi wkoll fil-kitba tal-proża, li wkoll kont ili nixtieq nindaga fiha.

2. Inti bħala kittieb żagħżugħ xi tgħid dwar ir-relazzjoni bejn iż-żgħażagħ Maltin u l-letteratura bil-Malti? X’hemm tajjeb, x’jista’ jitjieb?

Bħala kittieb żagħżugħ napprezza ferm il-kontribut ta’ persuni u entitajiet pubbliċi li qed jagħtu spazju għat-talenti tal-kittieba żgħażagħ u mhumiex fi gradi u livelli differenti permezz ta’ attivitajiet u inizjattivi ġodda. Dan hu kruċjali fid-dawl tal-fatt li Malta hi mogħnija b’nies ta’ talent f’oqsma varji tal-ħajja li jeħtieġ ikomplu jiġu megħjuna biex isarrfu l-ħiliet tagħhom bl-aħjar mod u jwasslu dak li għandhom għand kulħadd. L-arti tinsab f’kull wieħed u waħda minna, imma biex tissaqqa trid min jieħu ħsiebha u jindukraha kif inhu xieraq, u għalhekk inħoss li għad hemm lok għal aktar spazju u attenzjoni għal dawn il-friegħi, b’mod speċjali fil-mezzi tax-xandir li jistgħu jkunu ħolqa mill-aqwa biex dan l-għan jintlaħaq dejjem aktar aħjar, u b’hekk ikomplu jħeġġu aktar persuni li għandhom it-talent biex isiru konxji tiegħu u jkabbruh minn żmien għal ieħor għall-ġid tagħhom u tal-komunità kollha kemmi hi.

3. Liema huma l-forom li tħaddem u t-temi li tikteb dwarhom fil-versi tiegħek?

Il-forom li nħaddem ta’ spiss huma aktarx ta’ xeħta tradizzjonali, imma kultant inħobb nesperimenta wkoll b’forom oħra ta’ kitba biex nesprimi l-ħsibijiet tiegħi fuq it-temi li nkun qed nittratta, bħall-vers projettiv. L-aktar temi li jolqtuni huma dawk ta’ issa u hawn, jiġifieri dak li nkun għaddej minnu jien personalment, jew dak li nara u nisma’ fl-ambjent ta’ madwari fuq livell soċjali, lokali u internazzjonali. Għandi ħafna għal qalbi r-rima u l-ħsejjes tal-kliem. Għalhekk meta nikteb noqgħod b’seba’ għajnejn għal kull kelma li nuża billi nisma’ l-ħoss tagħha u nosserva kif tinstema’ fil-kuntest tal-kitba sħiħa. It-temi jvarjaw minn dawk spiritwali, reliġjużi u devozzjonali li wħud minnhom niktibhom għal festi jew avvenimenti partikulari, għal temi aktar lajki li madankollu fihom jista’ jkun hemm ukoll żerriegħa biblika jew dottrinali minħabba l-imħabba tiegħi lejn din id-dinja mimlija metafori u simboliżmu li sarraftha fit-teżijiet li għamilt fl-Università ta’ Malta għall-B.A. (Unuri) u l-M.A. bl-għajnuna tat-tuturi li ggwidawni f’kull tragward tal-ħidma tiegħi.

4 poeżiji ta’ Stefano Farrugia:

Minjatura tal-Enimmi

Qatra wara qatra, id-dmugħ iġelben

Mal-wied tal-ħajja għatxana għal elf għaliex,

Iterraq solitarju f’baħħ il-ħemda,

Jitkagħweġ f’ħalq in-nar li ma ntefiex,

U d-dmugħ iroddli l-karba mat-tifkira,

Joftomni mill-arterji marradin

Tal-ġisem-dinja, mejjet u bla sura

W għajnejja tqal iħarsu bajdanin

Lejn l-ibħra, li jkellmuni fis-silenzju,

Jgħarrfuni bit-tniġġis ta’ ruħ l-għawwiem

Li niżel jogħdos f’ħajtu misterjuża

U sab fit-trab ix-xejn li mlieh bis-sliem.

09/08/2007

Requiem għal Anġlu Martri

Tinstema’ l-protesta vibranti

f’foresta ta’ oqbra mbajdin,

tirtema fl-abbiss tax-xenxilli

fil-lejla tal-oqmra mdallmin.

Jinstema’ t-theżżiż tal-muntanji

f’ormonju li tneżża’ l-qawwiet,

jinħema fil-kenn tal-koralli

fis-sakra tat-telf tal-ħajjiet.

Qed nisma’ bħal ħoss ta’ tarbija

f’mortwarju li fetaħ dirgħajh,

ħa joħnoq żerniq mingħajr skrupli

fil-bħajra li nifed minn rajh.

U tisma’ bħal leħen ta’ mara

f’kalvarju li nesa l-qawmien,

imġiżża bil-frosta tal-ħtija

fil-kmajra li rat it-telfien.

Jinstema’ bħal għana ta’ ġenna

f’sakrarju li jdawwal l-erwieħ,

u l-anġlu meħlus mill-martirju

fis-sema jittajjar rebbieħ,

Jistenna li jħaddan lil ommu

f’xenarju li qatt ma jsib tmiem,

fejn ebda lament ma jinstema’

u l-għabex ifittex is-sliem.

23/01/2008

Solitarja Moribonda