Monday, October 22, 2018

FITTIXNI FL-ILMA ĠIERI: PATRICK SAMMUT JINTERVISTA LIL ĠORĠ BORG


1.      Fittixni fl-Ilma Ġieri hi l-iktar ġabra riċenti ta’ poeżiji tiegħek. Meta u minn fejn twieldet? Il-poeżiji li nsibu hawn huma kontinwazzjoni tal-vjaġġ riflessiv tiegħek fuq din id-dinja jew hemm ukoll elementi ġodda?

Naħseb li l-poeżiji tal-istess poeta b’xi mod huma dejjem kontinwazzjoni tal-vjaġġ riflessiv tiegħu waqt li għaddej fil-ħajja għax il-poeta huwa minnu nnifsu bniedem li jirrifletti b’mod profond fuq dak li qed jiġri lilu jew madwaru. Iżda naħseb li staqsejtni hekk għax f’din l-aħħar ġabra, filwaqt li ma tonqosx il-poeżija lirika, li jien magħruf għaliha, hemm iżjed elementi filosofiċi mill-ġabriet ta’ qabel. Din il-ġabra ġdida, li hi s-seba’ ġabra poetika li pubblikajt s’issa, tibqa’ għaddejja bl-ispontanjetà tal-emozzjoni u fl-istess ħin tqanqal, tfittex u tipprova twieġeb ħsibijiet eżistenzjali li jiġu lil kull individwu matur. Hawn, billi jien Nisrani konvint, inħares lejn il-ħajja mill-punto di vista ta’ bniedem li jemmen. Mill-banda l-oħra dan mhuwiex xi ktieb mgħobbi bi ħsibijiet reliġjużi għax jien nimraħ ħafna minn suġġett għal ieħor u nħossni ħieles li nikkummenta, kultant b’linja filosofika fina, fuq il-ħajja li ngħixu lkoll kemm aħna.

2.      Semmi tnejn jew tliet temi għal qalbek fil-poeżija tiegħek.

Billi l-poeżija hi miktuba biex tikkomunika nħoss li l-komunikazzjoni u l-imħabba bil-komponenti varji tagħhom, huma fost l-ewwel temi li jiġuni f’rasi. Is-solitudni hija n-naħa l-oħra tal-komunikazzjoni u nikteb fuqha wkoll, l-aktar biex infakkar tifkiriet-ħelwa mnikkta tiegħi u riverenza lejn l-ambjent u n-natura. Ma’ dawn inżid ix-xewqa għat-tiftix tal-ħwejjeġ li ma jgħaddux, u allura tal-infinit. Meta nikteb fuq dawn il-ħwejjeġ normalment inlibbes il-ħsieb b’xi metafori jekk mhux ukoll poeżija sħiħa tieħu forma ta’ metafora waħda u hemmhekk ikolli metafora estiża (mifruxa) u l-qarrej jeħtieġ li jintebaħ għal xiex inkun qiegħed nirreferi f’kull każ.

3.      Min huma l-qarrejja ta’ Ġorġ Borg? X’tip ta’ feedback ikollok mingħandhom?

Minn dak li nisma’ u minn kif jgħiduli bil-fomm u bil-miktub xi qarrejja nfushom naħseb li l-qarrejja/semmiegħa tiegħi jħobbu t-tip ta’ poeżiji qosra u ta’ xejra lirika fejn wieħed jesprimi xi jkun iħoss u li, għad li jidhru sempliċi fil-wiċċ, fihom ċerta profondità li jħallu l-bniedem jaħseb. Il-qarrejja/semmiegħa li jħobbu dan it-tip ta’ poeżiji aktarx li jassoċjaw xi emozzjonijiet li jiltaqgħu magħhom f’dawn il-poeżiji. Għalhekk iħossu qrubija u affezzjoni mal-versi li jaqraw jew jisimgħu. F’dan is-sens il-poeżija ma tibqax tiegħi iżda ssir tagħhom ukoll.

4.      Il-konċiżjoni u l-mużikalità fil-versi tiegħek huma elementi ewlenin u fuq livell tematiku tidher ċara l-metafora tal-ilma. Xi tgħid dwar dan?

Diġà aċċennajt għall-konċiżjoni. Din mhijiex għażla tiegħi biex inħaffef, iżda pjuttost iżjed diffiċli għax fi ftit versi trid tiġbor verità poetika qawwija. Din, fil-fatt, semmejtha u elaborajt xi ftit fuqha fil-“Kelmtejn Qabel” li għamilt għall-ktieb. Dwar il-mużikalità fil-versi ngħid biss li din saret parti integrali mill-istil tiegħi. Il-versi donnhom joħorġu weħidhom idoqqu sabiħ fil-widna u kollha naturalezza. Għaliex joħorġu hekk ma nafx u ma nistax nispjega għaliex.

Il-metafora tal-ilma li semmejtli tidher saħansitra fit-titlu tal-ktieb stess, Fittixni fl-Ilma Ġieri, u fuq il-qoxra ta’ wara tajt tifsira (mhux esklussiva) għal dak li rrid infisser bit-titlu. Hawn l-istess ilma hu metafora għall-poeżija bnina li taqta’ l-għatx għal min irid ifittixha u jsir iħobbha. Ħafna mit-titli tal-ġabriet preċedenti tiegħi jsemmu direttament jew jagħtu ħjiel tal-ilma kif imfisser hawn.

Hemm tifsiriet iżjed sottili tal-metafora tal-għatx għall-ilma u dawn wieħed jista’ jsibhom ukoll f’dan il-ktieb meta jaqra poeżiji bħal “X’Fadallek?” u “Ilma”.

Ta’ min isemmi li ċerti metafori li nuża jista’ jkun fihom iżjed minn tifsira waħda, xi drabi iżjed minn tnejn ukoll.

5.      Messaġġ qasir tiegħek lill-ġenerazzjoni żagħżugħa rigward il-qari, il-ktieb u l-letteratura.

Minkejja li llum hawn ħafna biex wieħed jedha (bħal smartphones, facebook, internet, li huma utli tassew) il-qari ta’ kotba tajbin għandu jkollu post importanti f’dik li hi edukazzjoni tal-moħħ u tal-qalb. Letteratura valida tista’ tiftaħlek orizzonti kbar u tagħti pjaċir estetiku mill-isbaħ. Kun ħabib tal-ktieb Malti għax aħna Maltin u m’għandniex inwarrbu dak li hu tagħna u li jagħtina identità bħala nazzjon, bħalma huma l-lingwa u l-letteratura Maltija.


No comments: