Patrick Sammut: BEYOND…OLTRE…LIL HINN. {abra ta’ poe\iji. Five Star Printing Ltd., Qormi, 2009. ISBN 978-99932-0-790-1)
Na]seb li {abra poetika ta’ din ix-xorta hija rari ]afna. Nistqarr li g]alija hija xi ]a[a g]al kollox [dida. Ktieb li j]addan numru ta’ poe\iji b’\ew[ lingwi, tlieta kellna f’pajji\na, imma b’g]axar lingwi ma niftakarx. Issa wie]ed jittama li dan l-esperiment jirnexxi billi jintlaqa’ tajjeb.
Patrick Sammut illum kiseb `ertu apprezzament fil-qasam poetiku Malti. Vi`i President tal-G]aqda Poeti Maltin g]al dawn l-a]]ar snin, editur tar-rivista Versi sa mill-2007, collaburatur letterarju tal-gazzetta (pre\entement virtwali) IL-{ENSillum, Delegat tal-Premju Dinji tal-Poe\ija NOSSIDE g]all-G\ejjer Maltin, u g]alliem tal-Malti u tat-Taljan fil-Kulle[[ De La Salle, Kottonera; `ertament, li meta wie]ed ipo[[i dan kollu flimkien jifhem kif wasal ir-ri\ultat a]]ari, ri\ultat li ta stima lil dan il-poeta u po[[ieh fl-ixkaffa tal-a]jar poeti kontemporanji tag]na.
Il-{abra Beyond-Oltre-Lil Hinn t]addan versi b’g]axar lingwi: Ingli\, Taljan, Fran`i\, Grieg, Spanjol, Portugi\, Olandi\, Rumen, Esperanto u naturalment Malti. Biex donnu jag]ti importanza lil ilsien art twelidu, il-poeta g]a\el li l-poe\iji bil-Malti jippubblikahom bil-kaligrafija tieg]u personali. G]at-traduzzjonijiet inqeda bi tradutturi lokali u barranin.
Aktarx li l-qarrej jistenna li fil-ktieb se jsib numru ta’ poe\iji maqlubin f’ilsna differenti. Dan mhux il-ka\ e\att. Veru li `erti poe\iji jinsabu f’ilsna differenti, imma mhux kollha; u l-awtur g]amel sew li ta]t kull poe\ija po[[a l-isem ori[inali tag]ha bl-Ingli\.
Interessanti hija l-opinjoni li taw tliet kriti`i barranin dwar il-poe\ija ta’ Sammut. Dawn huma Agnes Lam minn Hong Kong, Paola Mara De Maestri mill-Italja u Nada-Cella Pop mir-Rumanija. Meta wie]ed jag]sar dak li kitbu jsib `erta relevanza.
A]na [a ltqajna ftit ilu mal-poe\iji ta’ Patrick Sammut fl-a]]ar {abra Tra[itti li qasam mal-poeta Andrew Sciberras. Minn hawn Sammut ]are[ b]ala poeta sensittiv, pa`ifiku, nostal[iku, tal-familja u kollu m]abba u solidarjetaÏ ma’ min ibati. Il-versi tieg]u New York: 11th September 2001, Rwanda 1994 u Tamiet Fierg]a jag]tu idea `ara ta’ min hu tassew dan il-poeta.
Il-poe\iji kollha g]andhom libsa moderna mimlija figuri tad-diskors, spe`jalment metafori u similitudnijiet. Xi w]ud iqarrbu lejn l-ermeti\mu. Il-qarrej m’g]andux jistenna li se jiltaqa’ ma’ xi forma ta’ prosodija jew mu\ikalitaÏ. G]all-poeti moderni dawn huma ]wejje[ tal-img]oddi. Fil-fatt il-poe\ija “moderna” ]afna drabi tqarreb sew lejn il-pro\a. Imma din hi xi ]a[a mistennija kif stqarr darba l-poeta Taljan, Eugenio Montale (1896-1981): Molta poesia d’oggi si esprime in prosa!
Naturalment, ktieb b]al dan jista’ jitqies b]ala ambaxxatur tal-poe\ija Maltija f’artijiet barra minn xtutna, spe`jalment f’dawk il-postijiet partikolari li l-ilsna tag]hom jinsabu fih. Wie]ed irid i\omm quddiem g]ajnejh, li l-poe\ija tinsab fil-]sieb u fl-i\vol[iment tal-istess ]sieb, aktar milli fl-istil. Dan ifisser li l-barranin ser jie]du idea tal-poeta Malti kontemporanju filwaqt li a]na l-Maltin g]andna nqisu din il-{abra b]ala \ib[a o]ra fil-kullana tal-Poe\ija tag]na.
Il-ktieb g]andu pre\entazzjoni tajba ]afna. Huwa stampat pulit u b’qoxra attraenti. Barra dan, il-qarrej isib anki ftit informazzjoni dwar it-tradutturi li ]adu ]sieb jaqilbu l-poe\iji f’xi lsien partikolari.
Na]seb li l-idea wara din il-{abra tinsab fid-Dedika li l-qarrej jiltaqa’ mag]ha fil-bidu tal-ktieb: Lil dawk kollha li permezz ta’ tbissima jag]tu d-dawl lil min qed ibati. Ng]id g]alija, it-tbissima ser nfittixha fis-sodisfazzjon ta’ min jaqra u jifhem il-messa[[ li hemm ma’ kull poe\ija!
ALFRED MASSA
Ara wkoll il-link:
http://www.tellusfolio.it/index.php?prec=/index.php&cmd=v&lev=136&id=10844
No comments:
Post a Comment