Din hija blog li tikkonċentra fuq il-letteratura kemm Maltija kif ukoll barranija. Huma inklużi wkoll aċċenni għal ħwejjeġ interessanti marbutin mal-kultura. Ara wkoll il-blog tiegħi www.pagnawarapagna.blogspot.com għal reċensjonijiet u studji dwar kotba differenti.
Sunday, December 20, 2009
Wednesday, December 16, 2009
Ktieb gdid ta' Mario Azzopardi
Mario Azzopardi ghadu kemm hareg gabra ta' rakkonti gdida: L-Ahhar Granet ta' Ciorni u rakkonti ohra.
Ara dan il-link:
http://www.youtube.com/watch?v=MR7K2XqbsJ8
Ara dan il-link:
http://www.youtube.com/watch?v=MR7K2XqbsJ8
Tuesday, December 15, 2009
Sunday, December 13, 2009
Una poesia natalizia da Amerigo Iannacone

NATALE STRANO
Sogno un Natale strano
senza neon alieni
ma solo con la luce delle stelle
senza rumori rudi
ma solo con la musica del vento
senza doni in scatole di plastica
ma solo con il dono dell’amore
e un manto bianco
che protegga il grano
in erba
e nel camino antico la poesia
di un grosso ceppo scoppiettante
che ti fa compagnia.
Amerigo Iannacone
POTIS KATRAKIS - more poetry from Greece

The Unforseen is a collection of 88 concise, well-written and reflective poems. The book has a Forward written by Dr. Shujaat Hussain, who is an Indian prolific book reviewer, poet and critic. The themes discussed by Potis Katrakis are various: the relation between God and mankind, destiny, war and peace, the role of the poet in today's world, the natural environment, power, politics, propaganda and mass-media, old age, youth and the role of education towards a civilised society, dreams and death, real happiness, sincerity, and much more.
The Unforseen is ideal to read bit by bit, say two or three short poems a day, and leave ample time for reflection. Dr. Hussain writes thus about Katrakis's poetry:
"He gives gifts to the world through his poetical philosophy. He leaves something behind for coming generations. His words are roses and the books preserve them, get eternity. He touches the majestic heights due to his sincere efforts and remarkable creations."
Yes, I agree with Dr. Hussain that true poetry is giving and leaving something positive behind.
About Potis Katrakis:
He was born in Demonia of Laconia, vice President of the "Bar Association of Piraeus", a Life Member of the WAAC/World Congress of Poets" (which awarded him the title of Honorary Doctor of Literature), a member of the Academy Ferdinandea (Italy), of the IWA (International Writers Association), of the World Poets Society (WPS), of the National Company of the Greek Writers, and other associations.
Many of his poems have been translated in foreign languages including English, French, Italian, Chinese, Russian, Albanian, Bulgarian, Mongolian and Spanish. He has published more than 200 literary books, and his poems are included in varous national and foreign Anthologies. Katrakis has collections of short stories, theatrical pieces, essays, novels, and a travel book about the Soviet Union. The forms he uses for his poetry are basically traditional, modern and meta-modern, including verses for songs. As a lyric writer he has produced seven compact discs: Equality, Plan of a Meeting, Loves of Sea, Islands Passions, Folkloristic Belly Dances, Love Songs and The Eyes that I Loved.
Potis Katrakis curriculum vitae is included in the Encyclopedia of Modern Greek Literature of Charis Patsis. Studies about Katrakis are: Potis Katrakis - another voice, an essay by Moschos Kefalas (Athens, 2000), and Potis Katrakis - a prolific writer, a critical essay by Zacharoula Gaitanaki (Athens 2003).
Poetry of Potis Katrakis:
With my Verses
With my verses
sometimes I draw pictures of dreams
to embellish
and to make brilliant the beauty,
sometimes I compose sounds of music
to make the chords of souls
to vibrate delightfully
and sometimes I engrave messages
in the memories of the people
to light their way
to a better future.
With my verses I become
painter, musician, teacher.
The Poets
Prosper those poets
that poetry chooses them
and not those poets
who choose the poetry.
The Great Poets
The great poets
can be equal to gods
and win
even the death
making divine achievement.
The Word of God
To be persuasive
the word of God
must be taught
mainly and firstly
with the example.
The speech by pulpit follow.
Land of the Mediterranean
Land of iridescent light
and colours,
of calm of souls,
of hothouse of dreams,
of the eternal spring
of our feelings.
Land of the Mediterranean.
It's nothing to be surprised
because you were, you are
and you will be
the cradle of Gods, of civilization
and of the music of angels.
Friday, December 11, 2009
Natale e la Poesia - IL LARIO
Natale arriva non solo per stressarci riguardo i tanti regali che dobbiamo comprare e i tanti soldi che dobbiamo sborsare per ricambiare amicizia vera o superficiale.
Natale non arriva solo per frequentare feste, per sbronzarci e per fingere di essere contenti insieme al gruppo.
C'e' chi ha pensato di dedicare un intero blog alla POESIA e IL NATALE in relazione al LARIO.
In questo riguardo si puo' visitare il link: http://nataledicomoinpoesia.blogspot.com/
Natale arriva anche per riflettere su ricordi, sentimenti, persone che amiamo intorno a noi o che non ci sono ancora (ma restano nel nostro cuore), avvenimenti piccoli e grandi, ambienti diversi.
Un grande AUGURI a tutti quelli che ancora credono nel vero significato di Natale.
Natale non arriva solo per frequentare feste, per sbronzarci e per fingere di essere contenti insieme al gruppo.
C'e' chi ha pensato di dedicare un intero blog alla POESIA e IL NATALE in relazione al LARIO.
In questo riguardo si puo' visitare il link: http://nataledicomoinpoesia.blogspot.com/
Natale arriva anche per riflettere su ricordi, sentimenti, persone che amiamo intorno a noi o che non ci sono ancora (ma restano nel nostro cuore), avvenimenti piccoli e grandi, ambienti diversi.
Un grande AUGURI a tutti quelli che ancora credono nel vero significato di Natale.
Sunday, December 06, 2009
Tragitti - Gabra gdida ta' poeziji

Għadha kemm ħarġet ġabra ta’ poeżiji ġdida mill-pinna ta’ żewġ poeti żgħażagħ, Patrick Sammut u Andrew Sciberras. L-isem tal-ktieb huwa TRAĠITTI (2009, 95 paġna, mitbugħ għand il-Five Star Printing and Design Ltd.), u jiġbor fih 30 poeżija ta’ Sammut u 30 poeżija oħra ta’ Sciberras, kollha bil-Malti. Traġitti għandu daħla kritika mill-professur Oliver Friggieri u ritratti tal-fotografu Aaron Bonniċi.
X’qal il-Prof. Friggieri dwar il-poeti:
“Is-silenzju huwa valutat u skopert bħala kisba aħħarija, aktar milli bħala nuqqas ta’ elokwenza bikrija. Ma huwiex telfa iżda akkwist. Hemm dimensjoni lil hinn mill-kelma, mit-taħdit, u mill-poeżija nnifisha li Sammut jippreferi – anki jekk, paradossalment, huwa jissokta jikteb. Għalhekk din il-poeżija ta’ Sammut tista’ titqies bħala kompromess, soffert u kuntrastanti, bejn il-kitba u n-non-kitba.”
“Il-poeżija ta’ Sciberras toffri eżempju tad-duwalità: il-kelma u l-att. Kollox jindika li l-poeta jimraħ fl-ispazju mibni bejn il-kelma miktuba u l-azzjoni mġarrba. Minn ħdan iż-żewġ estremi, kważi nieqsa minn kull ħjiel ta’ konċiljazzjoni bejniethom, huwa jerġa’ jew aħjar jissokta jfittex is-sens, dak kollu li jista’ jispjega u forsi jiġġustifika l-kitba tal-poeżija f’epoka li hi minnha nnifisha post-poetika jew saħansitra anti-poetika.”
Traġitti se jkun qed jinbiegħ bil-prezz ta’ 7 ewro. Min ikun irid jirċievi kopja jista’ jikkuntattja lill-awturi fuq sammutpatrickj@yahoo.com jew patrickjsammut@hotmail.com jew artistand666@yahoo.com
X’qal il-Prof. Friggieri dwar il-poeti:
“Is-silenzju huwa valutat u skopert bħala kisba aħħarija, aktar milli bħala nuqqas ta’ elokwenza bikrija. Ma huwiex telfa iżda akkwist. Hemm dimensjoni lil hinn mill-kelma, mit-taħdit, u mill-poeżija nnifisha li Sammut jippreferi – anki jekk, paradossalment, huwa jissokta jikteb. Għalhekk din il-poeżija ta’ Sammut tista’ titqies bħala kompromess, soffert u kuntrastanti, bejn il-kitba u n-non-kitba.”
“Il-poeżija ta’ Sciberras toffri eżempju tad-duwalità: il-kelma u l-att. Kollox jindika li l-poeta jimraħ fl-ispazju mibni bejn il-kelma miktuba u l-azzjoni mġarrba. Minn ħdan iż-żewġ estremi, kważi nieqsa minn kull ħjiel ta’ konċiljazzjoni bejniethom, huwa jerġa’ jew aħjar jissokta jfittex is-sens, dak kollu li jista’ jispjega u forsi jiġġustifika l-kitba tal-poeżija f’epoka li hi minnha nnifisha post-poetika jew saħansitra anti-poetika.”
Traġitti se jkun qed jinbiegħ bil-prezz ta’ 7 ewro. Min ikun irid jirċievi kopja jista’ jikkuntattja lill-awturi fuq sammutpatrickj@yahoo.com jew patrickjsammut@hotmail.com jew artistand666@yahoo.com
Tragitti (2009, 95 pages, Five Star Printing and Design Ltd.) is the new poetry collection of Maltese poets Patrick Sammut and Andrew Sciberras. It is a collection of 60 poems in Maltese written in free verse. The book also exhibits a number of photographs of photographer Aaron Bonnici, and has a critical introduction by Professor Oliver Friggieri. The book is selling at 7 Euros. People interested in buying a copy can write directly to the authors: sammutpatrickj@yahoo.com or patrickjsammut@hotmail.com and artistand666@yahoo.com
Saturday, December 05, 2009
Thursday, December 03, 2009
Alfred Palma - poet and translator - on Italian website

Poet and translator Alfred Palma has been hosted on e-magazine TELLUSFOLIO of Sondrio (Italy). See the following link:
Alfred Palma is also taking part in the Maltese Poets Assocoation 'Bookmarks Project'.
Il poeta e traduttore maltese Alfred Palma e' ospite dell'e-magazine TELLUSFOLIO di Sondrio. Visitare il link:
Alfred Palma sta anche partecipando al Progetto Segnalibri varato dall'Associazione dei Poeti Maltesi. 19 poesie in inglese di 19 poeti e membri dell'APM sono state pubblicate in formato segnalibro. Le poesie-segnalibro saranno distribuite negli alberghi e nei negozi frequentati dai turisti nell'isola di Malta. Cosi i turisti avranno un'idea della poesia maltese contemporanea.
Tuesday, December 01, 2009
Poetry in bookmarks
Please see: http://www.ghpm.netfirms.com/
L-Għaqda Poeti Maltin għadha kemm nidiet proġett poetiku ġdid. Dsatax-il poeta, kollha membri tal-Għaqda, ippubblikaw poeżija bl-Ingliż kull wieħed f’forma ta’ bookmark bil-għan li dawn jitqassmu f’lukandi biex it-turisti jkollhom idea tal-poeżija kontemporanja lokali. Is-suġġetti u l-istili huma varji. Il-poeti li ħadu sehem f’dan il-proġett huma, Dr. Karmenu Mallia, Salv Sammut, Mario Attard, Emmanuel Attard Cassar, Therese Pace, Margaret Attard Baldacchino, Lino Grech, Dr. Joe Zammit Tabona, Alfred Palma, Alfred Massa, Patrick Sammut, Miriam Camilleri, Raymond Grech, Omar Seguna, Charles Magro, Jane Micallef, Godwin Cini, Mary Doris Chircop u Jonathan Balzan. Il-proġett kien sponsorjat mill-Bank of Valletta.
Ktieb gdid ta' Carmel G. Cauchi

“L-GHENEB QED JISWIED” ta’ Carm. G. Cauchi
Il-proza novelliera taghmel sehem mill-proza kreattiva. Ghalhekk wiehed jifhem is-siwi taghha; anki jekk dan il-generu letterarju jista’ jitqies bhala parti mill-izvilupp kontinwu tal-proza, li skond Dr Charles Briffa, “bosta drabi zammet kuntatt mal-burdati tal-ilsien popolari”.
Il-Prof. Guze` Aquilina jirreferi ghan-novella bhala “rakkont ta’ grajja vvintata li jqarreb lejn ir-rumanz bid-differenza li hija iqsar minnu”. Imma hafna drabi dawn iz-zewg ferghat letterarji jhaddnu l-istess ingredjenti; bhal tema u zvolgiment taghha, holqien ta’ karattri, sfond , djalogar u infilsar f’taqsima partikolari. Personalment, jiena nemmen fil-kitbiet simili ghandu jkun hemm messagg - ghalkemm nammetti li llum mhux kull kittieb jahsibha hekk - u naqbel perfettament mal-kittieb Russu, Alexandre Solzhenitsyn meta stqarr, li kitba bla morali hija tajba biss ghal-landa taz-zibel.
Mela, in-novellier johloq xoghlu bi skop. Tajjeb nghidu, li sa mill-qedem, il-kelma miktuba xtaqet twassal messagg. Wiehed jehtieg jiftakar, li s-socjetaÏ thares lejn il-kittieb bhala “profeta”; jew ahjar mexxej li jiggwida lill-qarrej fi triq tajba. Dan jista’ jsir biss, kemm-il darba l-istorja thalli effett pozittiv. Wara kollox, hekk ghamel Gesu` meta kien fuq din l-art, inqeda bil-parabboli biex iwassal messagg lin-nies ta’ zmienu, u messagg li ghadu u jibqa’ attwali ghal kull zmien.
M’ghandix spazju biex niftah twieqi fuq letteraturi barranin, imma se naghti biss harsa hafifa lejn l-ghalqa letterarja lokali; naturalment, fejn tidhol in-nisga tan-novella. Lura fis-snin, wiehed jinnota li l-ewwel novellieri taghna taw importanza kbira lis-sentiment, b’enfasi specjali fuq it-twemmin Nisrani. Imbaghad bil-mod il-mod in-novella bdiet tiskopri toroq godda. Dahlet in-novella socjali, storika, patrijottika, religjuza, cajtiera, satirika u sahansitra dik makabra.
Ma nistax ma nsellimx lil dawk in-novellieri taghna li hallewlna bhala wirt, novelli li ghadna naqrawhom sa llum. Difficli nsemmihom kollha peress li huma bosta. B’danakollu, ma nistax ma nsemmix fost
l-ohrajn, lil Sir Temi Zammit (1864-1935), lil Dr Ninu Cremona (1880-1972), lil Ivo Muscat Azzopardi (1897-1966), lil GuzeÏ Ellul Mercer (1897-1961); u eqreb lejna ta’ min isemmi lil GuzeÏ Bonnici (1907-1940), lil Gorg Pisani (1909-1999), lil Patri Wistin Born OP (1910-1986), lil GuzeÏ Chetcuti (1914-2006), lil Lino Spiteri (1930 - ), lil Joe Camilleri (1946- ) u lil tant ohrajn. Daqqa t’ghajn hafifa lejn dawn in-novellieri turina, li n-novella Maltija bdiet tiehu xehta serja bejn is-seklu XIX u s-seklu XX.
Carmel G. Cauchi hu novellier li b’wicci minn quddiem nistqarr li nqisu bhala kittieb prolifiku f’oqsma differenti tal-letteratura taghna. Lil Carmel ili nafu hafna u nirringrazzjah pubblikament tal-fiducja li wera fija, kif ukoll tac-cans li tani li nsir midhla sew tal-kitba tieghu: poetika, prozajka u drammatika, meta afdali f’idejja kull ktieb li ppubblika biex naghti l-fehma tieghi dwaru.
Bhala novellier, mhux l-ewwel darba li Cauchi nizzel ismu fost ir-rebbieha f’diversi konkorsi; u dan juri, li kritici differenti - anki jekk il-kritika hija dejjem suggettiva - gharfu japprezzaw il-hila li dan il-kittieb ghandu fil-kitba tan-novella. Jiena norbot din il-kapacita` letterarja f’dan il-qasam mal-fatt li hu qatta’ (u ghadu jqatta’) hafna minn hajtu fost it-tfal u z-zghazagh taghna, kemm bhala ghalliem kif ukoll bhala katekist.
Imbaghad nghiduha: Min ma jhobbx l-istejjer? L-istejjer ihobbuhom it-tfal u jhobbuhom il-kbar. Imma l-istejjer ta’ Carmel G. Cauchi ghandhom xi haga partikolari li rreferejt ghaliha aktar qabel. Cauchi jikteb l-istejjer tieghu bi skop li jwassal messagg u dan wiehed jinnotah fin-novelli kollha tieghu, inkluzi dawn migburin f’dan il-ktieb: L-Gheneb qed jiswied u Novelli ohra u beda jidher sahansitra sa mill-ewwel Gabra li ppubblika fl-1975 Qsari fis-Setah.
Ma xtaqtx inhalli barra, qabel nikkummenta dwar din il-pubblikazzjoni, in-novelli tieghu ghat-tfal, fejn holoq diversi karattri bil-ghan li t-tfal jistghu jidentifikaw ruhhom maghhom. Hekk nghidu ahna, niltaqghu ma’ karattri simpatici bhal dawk ta’ Pietru Pitravu u Betta Trumbetta. It-tfal ihobbu jitbissmu u l-awtur holoq sitwazzjonijiet apposta fejn dahhal lil dawn il-karattri f’bawxati li jhobbu jaghmlu t-tfal stess. Imma wara dik it-tbissima li jsibu f’dawn l-istejjer hemm mohbija taghlima siewja ghal kull wiehed u wahda minnhom.
Imbaghad hemm ukoll is-semplicitaÏ tal-istil, id-djalogar haj, il-praspar helwin u fuq kollox il-Malti sabih u mexxej. X’ma jiggennux allura t-tfal ghall-kotba bhal dawk! Ghalija dan huwa mod kif wiehed jeduka lit-tfal moralment u civilment minghajr ma jkun didattiku zzejjed.
Il-Gabra li Carmel G. Cauchi qieghed jipprezentalna nistghu nghidu li timxi fuq l-istess binarji li ghadni kemm semmejt, bid-differenza li t-temi ttrattati u l-istil imhaddem huma aktar adattati ghal persuni ta’ etajiet akbar.
Forsi jkun hawn min gustament jistaqsi: Meta din il-Gabra thaddan daqstant numru sabih ta’ novelli - 11 b’kollox - x’gieghel lill-awtur jghammidha proprju bl-ewwel wahda: L-Gheneb Qed Jiswied? Nahseb li hemm zewg ragunijiet. L-ewwelnett ghax ghal Carmel din hija novella ghaziza hafna peress li tista’ tigi ttimbrata bhala wahda awtorbijografika. It-tieninett ghax Carmel innifsu jaf tajjeb kemm hija novella mahduma tajjeb.
Irrid nghid, li din in-novella kienet hadet sehem fil-Konkors ta’ Novelli Farsons li ghal numru ta’ snin kien ikun organizzat mill-Pagna Letterarja tal-gurnal “Il-Hajja” u fis-sena 1986 rebhet l-Ewwel Premju. Araw ftit x’qalet il-Gurija li dik is-sena kienet komposta minn John Sciberras, Anton Grasso u Dott. Rena Balzan: Din in-novella tinqata’ ghal kollox mill-ohrajn. Hi grajja mehuda mill-hajja ta’ kuljum, miktuba b’realizmu haj u bi stil letterarju ta’ livell gholi. Jiena cert, li meta l-qarrejja jaqrawha mhux biss japprezzaw dan il-kumment, imma wkoll taqbzilhom demgha, peress li d-doza sentimentali hija qawwija hafna. Sabiha ferm it-tixbiha bejn id-dielja u l-karattru ewlieni li thossha ghaddejja minn pagna ghal ohra.
U n-novelli l-ohra? Nisthajjilhom frott go qoffa, fejn kull frotta hi differenti minn ohra; imma kollha ghandhom it-toghma bnina taghhom. Imbaghad, wiehed ma jridx jinsa l-qawl Latin: De gustibus non disputandum est. Il-gost huwa dejjem suggettiv. B’danakollu, it-tajjeb u s-sabih jibqghu, u s-sodisfazzjon ahhari jhalli t-timbru tieghu fuq kulhadd.
Kif jistqarr l-awtur innifsu fid-Dahla tal-ktieb, il-bicca l-kbira ta’ dawn in-novelli nkitbu fit-tieni nofs tas-snin tmenin; b’danakollu, peress li jittrattaw temi attwali, “ghandhom joffru qari pjacevoli u fl-istess hin impenjattiv”. Is-suggett l-aktar komuni b’mod generali huwa l-familja. Hafna drabi Cauchi jlaqqaghna ma’ uhud mill-problemi li din l-istituzzjoni tiltaqa’ maghhom minn zmien ghal zmien. Bhal nghidu ahna, l-effett hazin li jhallu l-preferenzi tal-genituri fuq ulied (Bejn Dell u Dija). Il-konsegwenzi li jistghu jhallu l-kunfidenzi zejda bejn membri ta’ familji differenti (Pupi b’Xagharhom Ahmar). L-ugigh ta’ ras li jgibu ghall-genituri, l-ulied handikappati (Bziezaq) u l-indhil tal-genituri fl-ghazliet tal-istat ta’ wliedhom (Il-Warda Roza).
Nghid is-sew laqtitni hafna n-novella Genesi, mhux ta’ b’xejn rebbieha f’Konkors ta’ Novelli mniedi minn gurnal lokali fl-1988. Hawn niltaqghu ma’ zewg stejjer li jimxu parallelli jew ahjar fuq zewg binarji sakemm fl-ahhar il-qarrej jahseb li se jsib is-soluzzjoni l-gusta tal-problema, izda l-awtur jaghzel li din ihalliha ghall-qarrej innifsu. Novella mibnija tassew tajjeb minn kull lat.
Naturalment, kif wiehed jistenna minn kittieb bhal Carmel G. Cauchi kwazi f’kull novella tinhass doza ta’ religjozita`; fl-istess hin l-awtur ilaqqaghna ma’ diversi problemi tal-hajja. Imma donnu jrid ifakkarna, li wara kull problema hemm l-id t’Alla li dejjem lesta biex toffri l-ghajnuna taghha u b’hekk kull problema ssib is-soluzzjoni taghha.
Ma jonqsux sitwazzjonijiet li jistghu jidhru kemmxejn (kif jghidu bl-Ingliz:) far fetched; bhad-dehriet ta’ erwieh li jwasslu messaggi lil individwi kif insibu fin-novelli Il-Warda Roza u Alter Christus. Imma dawn huma hwejjeg li wiehed jista’ jaghmel diversi mistoqsijiet dwarhom u jiddeciedi hu fi zminijietna ghandux jaccettahom jew le.
Mill-bqija din il-Gabra toffri hdax-il novella rilassanti. Jiena cert li l-qarrej jiehu gost jaqrahom ghax ma fihom ebda tahbil il-mohh zejjed. Pero`, huma wkoll imbuttaturi biex wiehed jahseb u jirrifletti dwar certi sitwazzjonijiet li d-dinja kontempioranja qieghda thabbtilna ma’ wiccna.
Ghalhekk it-temi li ttratta Cauchi tista’ tghid li huma kollha attwali ghal kull zmien.
Illum, meta qamet fostna mill-gdid il-kwestjoni tac-censura, din zgur ma tapplikax ghal din il-Gabra. U nghidha bla tlaqliq, huwa dejjem tajjeb li jkollna f’idejna kotba ta’ din ix-xehta. Ghaldaqstant, nifrah lill-pubblikatur, is-Sur Sebastian Agius, li dahal ghal dan ix-xoghol; anki meta qeghdin jinbtu ideat madwarna, li fil-fehma tieghi, qeghdin ihawdu l-imhuh dwar il-valur u l-estetika tal-letteratura taghna. Huma ideat li xi awturi lokali hadu minn ohrajn barranin, bl-iskuza komda tal-modernizmu.
Nistaqsi: Biex novella tkun ta’ livell letterarju tajjeb trid thaddan kliem baxx, vulgari, kultant anki xi blasfema u zzeffen fin-nofs is-sess bi prominenza esklussiva? Novella tajba trid bilfors tixxokkja lill-qarrej b’dan il-mod? Dawn saru l-ingredjenti tan-novella kontemporanja? Ghax ma nammettux, li hawn min qieghed jipprova jnezza’ l-kelma libertaÏ mill-vera tifsira taghha! Jien naqbel perfettament ma’ min isostni li l-kittieb ghandu kull dritt jikteb dak li jrid; imma meta jesponi xoghlu fil-pubbliku ghandu juri certa dicenza letterarja. Ic-censur ewlieni ghandu jkun l-awtur innifsu. Hija accettabli, li bniedem johrog barra gharwien bl-iskuza li min irid jista’ jhares lejh u min ma jridx jista’ jdawwar wiccu?
Jiena nifrah lil dawk il-kittieba li ghandhom il-kuragg jissuktaw izommu l-kitbiet taghhom kontra dan il-kurrent. Ghax kif darba stqarr mieghi l-mibki avukat George Zammit f’intervista li ghamiltlu ghall-gurnal “Il-Hajja”: “Il-Letteratura ghandha dmir li tgholli l-bniedem u tressqu lejn certa spiritwalitaÏ fis-sens wiesgha tal-kelma.”
Jalla l-kittieba taghna jibzghu ghall-pinna taghhom u ma jhallux warajhom kitbiet li jhammgu l-qlub u l-imhuh tal-qarrejja ta’ llum u ta’ ghada. Carmel G. Cauchi zgur mhux wiehed minn dawn!
miktub minn Alfred Massa, President tal-Ghaqda Poeti Maltin
Il-Prof. Guze` Aquilina jirreferi ghan-novella bhala “rakkont ta’ grajja vvintata li jqarreb lejn ir-rumanz bid-differenza li hija iqsar minnu”. Imma hafna drabi dawn iz-zewg ferghat letterarji jhaddnu l-istess ingredjenti; bhal tema u zvolgiment taghha, holqien ta’ karattri, sfond , djalogar u infilsar f’taqsima partikolari. Personalment, jiena nemmen fil-kitbiet simili ghandu jkun hemm messagg - ghalkemm nammetti li llum mhux kull kittieb jahsibha hekk - u naqbel perfettament mal-kittieb Russu, Alexandre Solzhenitsyn meta stqarr, li kitba bla morali hija tajba biss ghal-landa taz-zibel.
Mela, in-novellier johloq xoghlu bi skop. Tajjeb nghidu, li sa mill-qedem, il-kelma miktuba xtaqet twassal messagg. Wiehed jehtieg jiftakar, li s-socjetaÏ thares lejn il-kittieb bhala “profeta”; jew ahjar mexxej li jiggwida lill-qarrej fi triq tajba. Dan jista’ jsir biss, kemm-il darba l-istorja thalli effett pozittiv. Wara kollox, hekk ghamel Gesu` meta kien fuq din l-art, inqeda bil-parabboli biex iwassal messagg lin-nies ta’ zmienu, u messagg li ghadu u jibqa’ attwali ghal kull zmien.
M’ghandix spazju biex niftah twieqi fuq letteraturi barranin, imma se naghti biss harsa hafifa lejn l-ghalqa letterarja lokali; naturalment, fejn tidhol in-nisga tan-novella. Lura fis-snin, wiehed jinnota li l-ewwel novellieri taghna taw importanza kbira lis-sentiment, b’enfasi specjali fuq it-twemmin Nisrani. Imbaghad bil-mod il-mod in-novella bdiet tiskopri toroq godda. Dahlet in-novella socjali, storika, patrijottika, religjuza, cajtiera, satirika u sahansitra dik makabra.
Ma nistax ma nsellimx lil dawk in-novellieri taghna li hallewlna bhala wirt, novelli li ghadna naqrawhom sa llum. Difficli nsemmihom kollha peress li huma bosta. B’danakollu, ma nistax ma nsemmix fost
l-ohrajn, lil Sir Temi Zammit (1864-1935), lil Dr Ninu Cremona (1880-1972), lil Ivo Muscat Azzopardi (1897-1966), lil GuzeÏ Ellul Mercer (1897-1961); u eqreb lejna ta’ min isemmi lil GuzeÏ Bonnici (1907-1940), lil Gorg Pisani (1909-1999), lil Patri Wistin Born OP (1910-1986), lil GuzeÏ Chetcuti (1914-2006), lil Lino Spiteri (1930 - ), lil Joe Camilleri (1946- ) u lil tant ohrajn. Daqqa t’ghajn hafifa lejn dawn in-novellieri turina, li n-novella Maltija bdiet tiehu xehta serja bejn is-seklu XIX u s-seklu XX.
Carmel G. Cauchi hu novellier li b’wicci minn quddiem nistqarr li nqisu bhala kittieb prolifiku f’oqsma differenti tal-letteratura taghna. Lil Carmel ili nafu hafna u nirringrazzjah pubblikament tal-fiducja li wera fija, kif ukoll tac-cans li tani li nsir midhla sew tal-kitba tieghu: poetika, prozajka u drammatika, meta afdali f’idejja kull ktieb li ppubblika biex naghti l-fehma tieghi dwaru.
Bhala novellier, mhux l-ewwel darba li Cauchi nizzel ismu fost ir-rebbieha f’diversi konkorsi; u dan juri, li kritici differenti - anki jekk il-kritika hija dejjem suggettiva - gharfu japprezzaw il-hila li dan il-kittieb ghandu fil-kitba tan-novella. Jiena norbot din il-kapacita` letterarja f’dan il-qasam mal-fatt li hu qatta’ (u ghadu jqatta’) hafna minn hajtu fost it-tfal u z-zghazagh taghna, kemm bhala ghalliem kif ukoll bhala katekist.
Imbaghad nghiduha: Min ma jhobbx l-istejjer? L-istejjer ihobbuhom it-tfal u jhobbuhom il-kbar. Imma l-istejjer ta’ Carmel G. Cauchi ghandhom xi haga partikolari li rreferejt ghaliha aktar qabel. Cauchi jikteb l-istejjer tieghu bi skop li jwassal messagg u dan wiehed jinnotah fin-novelli kollha tieghu, inkluzi dawn migburin f’dan il-ktieb: L-Gheneb qed jiswied u Novelli ohra u beda jidher sahansitra sa mill-ewwel Gabra li ppubblika fl-1975 Qsari fis-Setah.
Ma xtaqtx inhalli barra, qabel nikkummenta dwar din il-pubblikazzjoni, in-novelli tieghu ghat-tfal, fejn holoq diversi karattri bil-ghan li t-tfal jistghu jidentifikaw ruhhom maghhom. Hekk nghidu ahna, niltaqghu ma’ karattri simpatici bhal dawk ta’ Pietru Pitravu u Betta Trumbetta. It-tfal ihobbu jitbissmu u l-awtur holoq sitwazzjonijiet apposta fejn dahhal lil dawn il-karattri f’bawxati li jhobbu jaghmlu t-tfal stess. Imma wara dik it-tbissima li jsibu f’dawn l-istejjer hemm mohbija taghlima siewja ghal kull wiehed u wahda minnhom.
Imbaghad hemm ukoll is-semplicitaÏ tal-istil, id-djalogar haj, il-praspar helwin u fuq kollox il-Malti sabih u mexxej. X’ma jiggennux allura t-tfal ghall-kotba bhal dawk! Ghalija dan huwa mod kif wiehed jeduka lit-tfal moralment u civilment minghajr ma jkun didattiku zzejjed.
Il-Gabra li Carmel G. Cauchi qieghed jipprezentalna nistghu nghidu li timxi fuq l-istess binarji li ghadni kemm semmejt, bid-differenza li t-temi ttrattati u l-istil imhaddem huma aktar adattati ghal persuni ta’ etajiet akbar.
Forsi jkun hawn min gustament jistaqsi: Meta din il-Gabra thaddan daqstant numru sabih ta’ novelli - 11 b’kollox - x’gieghel lill-awtur jghammidha proprju bl-ewwel wahda: L-Gheneb Qed Jiswied? Nahseb li hemm zewg ragunijiet. L-ewwelnett ghax ghal Carmel din hija novella ghaziza hafna peress li tista’ tigi ttimbrata bhala wahda awtorbijografika. It-tieninett ghax Carmel innifsu jaf tajjeb kemm hija novella mahduma tajjeb.
Irrid nghid, li din in-novella kienet hadet sehem fil-Konkors ta’ Novelli Farsons li ghal numru ta’ snin kien ikun organizzat mill-Pagna Letterarja tal-gurnal “Il-Hajja” u fis-sena 1986 rebhet l-Ewwel Premju. Araw ftit x’qalet il-Gurija li dik is-sena kienet komposta minn John Sciberras, Anton Grasso u Dott. Rena Balzan: Din in-novella tinqata’ ghal kollox mill-ohrajn. Hi grajja mehuda mill-hajja ta’ kuljum, miktuba b’realizmu haj u bi stil letterarju ta’ livell gholi. Jiena cert, li meta l-qarrejja jaqrawha mhux biss japprezzaw dan il-kumment, imma wkoll taqbzilhom demgha, peress li d-doza sentimentali hija qawwija hafna. Sabiha ferm it-tixbiha bejn id-dielja u l-karattru ewlieni li thossha ghaddejja minn pagna ghal ohra.
U n-novelli l-ohra? Nisthajjilhom frott go qoffa, fejn kull frotta hi differenti minn ohra; imma kollha ghandhom it-toghma bnina taghhom. Imbaghad, wiehed ma jridx jinsa l-qawl Latin: De gustibus non disputandum est. Il-gost huwa dejjem suggettiv. B’danakollu, it-tajjeb u s-sabih jibqghu, u s-sodisfazzjon ahhari jhalli t-timbru tieghu fuq kulhadd.
Kif jistqarr l-awtur innifsu fid-Dahla tal-ktieb, il-bicca l-kbira ta’ dawn in-novelli nkitbu fit-tieni nofs tas-snin tmenin; b’danakollu, peress li jittrattaw temi attwali, “ghandhom joffru qari pjacevoli u fl-istess hin impenjattiv”. Is-suggett l-aktar komuni b’mod generali huwa l-familja. Hafna drabi Cauchi jlaqqaghna ma’ uhud mill-problemi li din l-istituzzjoni tiltaqa’ maghhom minn zmien ghal zmien. Bhal nghidu ahna, l-effett hazin li jhallu l-preferenzi tal-genituri fuq ulied (Bejn Dell u Dija). Il-konsegwenzi li jistghu jhallu l-kunfidenzi zejda bejn membri ta’ familji differenti (Pupi b’Xagharhom Ahmar). L-ugigh ta’ ras li jgibu ghall-genituri, l-ulied handikappati (Bziezaq) u l-indhil tal-genituri fl-ghazliet tal-istat ta’ wliedhom (Il-Warda Roza).
Nghid is-sew laqtitni hafna n-novella Genesi, mhux ta’ b’xejn rebbieha f’Konkors ta’ Novelli mniedi minn gurnal lokali fl-1988. Hawn niltaqghu ma’ zewg stejjer li jimxu parallelli jew ahjar fuq zewg binarji sakemm fl-ahhar il-qarrej jahseb li se jsib is-soluzzjoni l-gusta tal-problema, izda l-awtur jaghzel li din ihalliha ghall-qarrej innifsu. Novella mibnija tassew tajjeb minn kull lat.
Naturalment, kif wiehed jistenna minn kittieb bhal Carmel G. Cauchi kwazi f’kull novella tinhass doza ta’ religjozita`; fl-istess hin l-awtur ilaqqaghna ma’ diversi problemi tal-hajja. Imma donnu jrid ifakkarna, li wara kull problema hemm l-id t’Alla li dejjem lesta biex toffri l-ghajnuna taghha u b’hekk kull problema ssib is-soluzzjoni taghha.
Ma jonqsux sitwazzjonijiet li jistghu jidhru kemmxejn (kif jghidu bl-Ingliz:) far fetched; bhad-dehriet ta’ erwieh li jwasslu messaggi lil individwi kif insibu fin-novelli Il-Warda Roza u Alter Christus. Imma dawn huma hwejjeg li wiehed jista’ jaghmel diversi mistoqsijiet dwarhom u jiddeciedi hu fi zminijietna ghandux jaccettahom jew le.
Mill-bqija din il-Gabra toffri hdax-il novella rilassanti. Jiena cert li l-qarrej jiehu gost jaqrahom ghax ma fihom ebda tahbil il-mohh zejjed. Pero`, huma wkoll imbuttaturi biex wiehed jahseb u jirrifletti dwar certi sitwazzjonijiet li d-dinja kontempioranja qieghda thabbtilna ma’ wiccna.
Ghalhekk it-temi li ttratta Cauchi tista’ tghid li huma kollha attwali ghal kull zmien.
Illum, meta qamet fostna mill-gdid il-kwestjoni tac-censura, din zgur ma tapplikax ghal din il-Gabra. U nghidha bla tlaqliq, huwa dejjem tajjeb li jkollna f’idejna kotba ta’ din ix-xehta. Ghaldaqstant, nifrah lill-pubblikatur, is-Sur Sebastian Agius, li dahal ghal dan ix-xoghol; anki meta qeghdin jinbtu ideat madwarna, li fil-fehma tieghi, qeghdin ihawdu l-imhuh dwar il-valur u l-estetika tal-letteratura taghna. Huma ideat li xi awturi lokali hadu minn ohrajn barranin, bl-iskuza komda tal-modernizmu.
Nistaqsi: Biex novella tkun ta’ livell letterarju tajjeb trid thaddan kliem baxx, vulgari, kultant anki xi blasfema u zzeffen fin-nofs is-sess bi prominenza esklussiva? Novella tajba trid bilfors tixxokkja lill-qarrej b’dan il-mod? Dawn saru l-ingredjenti tan-novella kontemporanja? Ghax ma nammettux, li hawn min qieghed jipprova jnezza’ l-kelma libertaÏ mill-vera tifsira taghha! Jien naqbel perfettament ma’ min isostni li l-kittieb ghandu kull dritt jikteb dak li jrid; imma meta jesponi xoghlu fil-pubbliku ghandu juri certa dicenza letterarja. Ic-censur ewlieni ghandu jkun l-awtur innifsu. Hija accettabli, li bniedem johrog barra gharwien bl-iskuza li min irid jista’ jhares lejh u min ma jridx jista’ jdawwar wiccu?
Jiena nifrah lil dawk il-kittieba li ghandhom il-kuragg jissuktaw izommu l-kitbiet taghhom kontra dan il-kurrent. Ghax kif darba stqarr mieghi l-mibki avukat George Zammit f’intervista li ghamiltlu ghall-gurnal “Il-Hajja”: “Il-Letteratura ghandha dmir li tgholli l-bniedem u tressqu lejn certa spiritwalitaÏ fis-sens wiesgha tal-kelma.”
Jalla l-kittieba taghna jibzghu ghall-pinna taghhom u ma jhallux warajhom kitbiet li jhammgu l-qlub u l-imhuh tal-qarrejja ta’ llum u ta’ ghada. Carmel G. Cauchi zgur mhux wiehed minn dawn!
miktub minn Alfred Massa, President tal-Ghaqda Poeti Maltin
Nota tal-ahhar: Il-qoxra tal-ktieb gdid ta' Carmel G. Cauchi hija xoghol tal-ghalliem u artist zaghzugh, Hilary Spiteri. (ara www.hilaryspiteri.com )
Monday, November 30, 2009
Saptarshi Dutt - Poet and editor from India
People interested in contemporary poetry from India can visit the following blog:
http://www.saptarshidutt.blogspot.com/
DREAMER
Look far away
for a little while,
and tell me
those dreams you see
From the fountain of love
that flows from your heart,
great things will soon come to be.
by Saptarshi Dutt
Saptarshi Dutt is editor of a new international journal labeled “Mirror of Times” from the heart of city, Kolkata.
http://www.saptarshidutt.blogspot.com/
DREAMER
Look far away
for a little while,
and tell me
those dreams you see
From the fountain of love
that flows from your heart,
great things will soon come to be.
by Saptarshi Dutt
Saptarshi Dutt is editor of a new international journal labeled “Mirror of Times” from the heart of city, Kolkata.
Sunday, November 29, 2009
L-Għaqda Poeti Maltin fil-Furjana
Sunday, November 22, 2009
PREMIO DI POESIA "CITTA' DI SANT'ELIA FIUMERAPIDO"
Foto a sinistra: Il tavolo della giuria, con al centro Amerigo Iannacone.
Foto a destra: Il vincitore, Antonio Spagnuolo
Si è svolta sabato 21 novembre scorso la cerimonia conclusiva del Premio Nazionale di Poesia “Città di Sant’Elia Fiumerapido”, giunto quest’anno alla sua XII edizione, e assegnato al noto poeta napoletano Antonio Spagnuolo. Al secondo posto si è classifica Pasquale Balestriere, di Barano d’Ischia (Napoli), al terzo Ivano Mugnaini, di Massarosa (Lucca).
Un pubblico folto e attento, pubblico costituito per buona parte di poeti e scrittori, e una calda e amichevole atmosfera hanno fatto da contorno alla manifestazione.
«Da quindici/vent’anni a questa parte – ha detto tra l’altro il presidente delel Giruria Amerigo Iannacone – stiamo assistendo a un progressivo degrado morale e sociale. I rapporti umani diventano piú difficili: maleducazione, egoismo, edonismo ad ogni costo, abbandono delle buone maniere e del buon gusto, nichilismo, sguaiataggine, spesso con l’esempio e, a volte con l’implicito avallo, di chi dovrebbe dare ben altri esempi. Guido Crainz, nel libro “Autobiografia di una repubblica. Le radici dell’Italia attuale”, parla, riprendendo un’espressione di Pasolini, di “Mutazione antropologica”, il che lascerebbe poco spazio all’ottimismo. La soluzione c’è: la soluzione sta nella cultura e nell’arte. Con la cultura l’uomo si eleva e mette a tacere gli istinti piú perversi. Il valore della cultura e il valore dell’arte e della poesia vanno perciò tenuti nella massima considerazione. La poesia parla al cuore e ingentilisce gli animi. Dostoevski sosteneva che “La bellezza salverà il mondo”. Può sembrare soltanto uno slogan, una frase ad effetto, o, magari, una suggestione poetica. Ma non è cosí. L’espressione ha una sua logica e una sua giustificazione razionale. La bellezza, e quindi l’arte in tutte le sue manifestazioni, ingentilisce gli animi e predispone alla benevolenza verso gli altri. Ed ecco che la bellezza salverà il mondo. Se il mondo si salverà».
Oltre ai vincitori, hanno letto le loro poesie – applauditi – i poeti finalisti e segnalati presenti: Umberto La Marra - Candia Canavese (Torino), Maria Afa Tiranti - Roma, Claudio Carbone - Formia (Latina), Vito Giuliano - Formia.
Può ritenersi soddisfatta la Giuria, composta da Amerigo Iannacone (Presidente), Carmine Brancaccio, Paolo De Paolis, Ida Di Ianni e Graziuccio Di Traglia; possono ritenersi soddisfatti gli amministratori comunali e in particolare il Sindaco Fabio Violi, e l’Assessore alla Cultura Antonio Trelle, che è stato un po’ il factotum per tutto quanto riguarda l’organizzazione.
Un pubblico folto e attento, pubblico costituito per buona parte di poeti e scrittori, e una calda e amichevole atmosfera hanno fatto da contorno alla manifestazione.
«Da quindici/vent’anni a questa parte – ha detto tra l’altro il presidente delel Giruria Amerigo Iannacone – stiamo assistendo a un progressivo degrado morale e sociale. I rapporti umani diventano piú difficili: maleducazione, egoismo, edonismo ad ogni costo, abbandono delle buone maniere e del buon gusto, nichilismo, sguaiataggine, spesso con l’esempio e, a volte con l’implicito avallo, di chi dovrebbe dare ben altri esempi. Guido Crainz, nel libro “Autobiografia di una repubblica. Le radici dell’Italia attuale”, parla, riprendendo un’espressione di Pasolini, di “Mutazione antropologica”, il che lascerebbe poco spazio all’ottimismo. La soluzione c’è: la soluzione sta nella cultura e nell’arte. Con la cultura l’uomo si eleva e mette a tacere gli istinti piú perversi. Il valore della cultura e il valore dell’arte e della poesia vanno perciò tenuti nella massima considerazione. La poesia parla al cuore e ingentilisce gli animi. Dostoevski sosteneva che “La bellezza salverà il mondo”. Può sembrare soltanto uno slogan, una frase ad effetto, o, magari, una suggestione poetica. Ma non è cosí. L’espressione ha una sua logica e una sua giustificazione razionale. La bellezza, e quindi l’arte in tutte le sue manifestazioni, ingentilisce gli animi e predispone alla benevolenza verso gli altri. Ed ecco che la bellezza salverà il mondo. Se il mondo si salverà».
Oltre ai vincitori, hanno letto le loro poesie – applauditi – i poeti finalisti e segnalati presenti: Umberto La Marra - Candia Canavese (Torino), Maria Afa Tiranti - Roma, Claudio Carbone - Formia (Latina), Vito Giuliano - Formia.
Può ritenersi soddisfatta la Giuria, composta da Amerigo Iannacone (Presidente), Carmine Brancaccio, Paolo De Paolis, Ida Di Ianni e Graziuccio Di Traglia; possono ritenersi soddisfatti gli amministratori comunali e in particolare il Sindaco Fabio Violi, e l’Assessore alla Cultura Antonio Trelle, che è stato un po’ il factotum per tutto quanto riguarda l’organizzazione.
Saturday, November 21, 2009
Ic-censura u l-paladini tal-liberta' tal-espressjoni
Bhalissa ghaddejja l-polemika tahraq dwar ic-censura. Ic-censura hija kerha f'certi kazi, f'kazi ohra hija perikoluza, f'kazi ohra hija bzonn. Jiddependi. Pero'... hemm min jaf jisfrutta okkazjoni bhal din mija fil-mija biex imexxi prodott, ibiegh, jigbed l-attenzjoni fuqu, anki jekk il-prodott li jkun qed joffri mhux bilfors ikun tajjeb, decenti (u hawn qed nirreferi ghal valuri estetici aktar milli morali), anzi medjokri. U dan anki bl-ghajnuna tal-gazzetti, tal-medja, tal-internet, ta’ “kritici minn ta’ gewwa”. Hokkli dahri u nhokk tieghek.
L-idea llum hija din. Barra minn Malta l-hamallati, il-pastazati, il-lingwagg baxx u offensiv, il-pornografija, id-dagha u l-bqija ilhom moda snin shah, fic-cinema u fit-televizjoni l-aktar, imma anki fil-qasam tal-letteratura. Barra minn Malta din hija wkoll il-letteratura li qed tigi ppremjata (imma mhux biss din, tinsewx!) Mela d-difensuri tal-liberta' tal-espressjoni jghidulek ghaliex ahna l-Maltin ma nistghux naghmlu bhall-barrani? Huwa fatt li l-ikrah, il-baxx, il-medjokri jigbed l-akbar attenzjoni, mela ghaliex ma nikkuppjawhx? Inkunu mal-kurrent, insiru parti mill-villagg globali anki f'dan il-qasam. U addijo originalita'. Wara kollox il-massa dan li tfittex, hemm qieghed is-suq u l-bejgh.
Imma min ghandu ghajnejh hallih jara, u min ghandu mohh hallih jifhem... U minn dawn hemm bosta, anki jekk - kontra l-ftit (imma li jafu jaghmlu hoss) li bhalissa jimmonopolizzaw is-suq tal-ktieb - jippreferu jibqghu fis-silenzju.
Huma bosta d-difensuri u l-paladini tal-liberta' tal-espressjoni. Ma ninsewx pero' li hemm arti, hemm letteratura, u fuq in-naha l-ohra hemm il-medjokrita', u anki d-difensuri tal-medjokrita'. Il-medjokrita' tibqa' medjokri, anki jekk tigi ppremjata bl-oghla premji li jistghu jezistu fil-pajjiz. Ghandha tinghata hafna iktar attenzjoni meta l-awtoritajiet ikkoncernati jigu biex jaghzlu l-membri tal-gurija li jiddeciedu liema pubblikazzjonijiet se jwarrbu u liema se jippremjaw.
Il-ktieb u s-suq. Min isuq lil min? Liema hija l-letteratura vera? Min se jaghti spazju lil dawk il-kittieba li m'ghandhomx ix-xorti li jigu mbuttati minn min ghandu l-kapital x'jinvesti, minn min ghandu l-mikrofonu f’idu, ir-rih fil-qala?
Hawn jidhol il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. Naf li hemm elementi li jhobbu s-sewwa, jahdmu bil-qalb u li huma IMPARZJALI. Imma l-imparzjalità hija d-don tal-ftit fuq din il-gzira skoll.
Ic-censura u d-difensuri tal-liberta' tal-espressjoni. Wara dan kollu hemm dawk li jigri x'jigri jaghmlu dejjem profitt. Staqsu z-zghazagh tal-lum x' "letteratura" lokali qed jixtru. Investiment iehor ghall-gejjieni taghhom...
L-idea llum hija din. Barra minn Malta l-hamallati, il-pastazati, il-lingwagg baxx u offensiv, il-pornografija, id-dagha u l-bqija ilhom moda snin shah, fic-cinema u fit-televizjoni l-aktar, imma anki fil-qasam tal-letteratura. Barra minn Malta din hija wkoll il-letteratura li qed tigi ppremjata (imma mhux biss din, tinsewx!) Mela d-difensuri tal-liberta' tal-espressjoni jghidulek ghaliex ahna l-Maltin ma nistghux naghmlu bhall-barrani? Huwa fatt li l-ikrah, il-baxx, il-medjokri jigbed l-akbar attenzjoni, mela ghaliex ma nikkuppjawhx? Inkunu mal-kurrent, insiru parti mill-villagg globali anki f'dan il-qasam. U addijo originalita'. Wara kollox il-massa dan li tfittex, hemm qieghed is-suq u l-bejgh.
Imma min ghandu ghajnejh hallih jara, u min ghandu mohh hallih jifhem... U minn dawn hemm bosta, anki jekk - kontra l-ftit (imma li jafu jaghmlu hoss) li bhalissa jimmonopolizzaw is-suq tal-ktieb - jippreferu jibqghu fis-silenzju.
Huma bosta d-difensuri u l-paladini tal-liberta' tal-espressjoni. Ma ninsewx pero' li hemm arti, hemm letteratura, u fuq in-naha l-ohra hemm il-medjokrita', u anki d-difensuri tal-medjokrita'. Il-medjokrita' tibqa' medjokri, anki jekk tigi ppremjata bl-oghla premji li jistghu jezistu fil-pajjiz. Ghandha tinghata hafna iktar attenzjoni meta l-awtoritajiet ikkoncernati jigu biex jaghzlu l-membri tal-gurija li jiddeciedu liema pubblikazzjonijiet se jwarrbu u liema se jippremjaw.
Il-ktieb u s-suq. Min isuq lil min? Liema hija l-letteratura vera? Min se jaghti spazju lil dawk il-kittieba li m'ghandhomx ix-xorti li jigu mbuttati minn min ghandu l-kapital x'jinvesti, minn min ghandu l-mikrofonu f’idu, ir-rih fil-qala?
Hawn jidhol il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. Naf li hemm elementi li jhobbu s-sewwa, jahdmu bil-qalb u li huma IMPARZJALI. Imma l-imparzjalità hija d-don tal-ftit fuq din il-gzira skoll.
Ic-censura u d-difensuri tal-liberta' tal-espressjoni. Wara dan kollu hemm dawk li jigri x'jigri jaghmlu dejjem profitt. Staqsu z-zghazagh tal-lum x' "letteratura" lokali qed jixtru. Investiment iehor ghall-gejjieni taghhom...
Monday, November 16, 2009
Holm Qabel l-Irqad - Jiktbu Alfred Massa u Alfred Palma

Min ma jħobbhomx l-istejjer! Mhux biss, imma aktar mal-istorja tkun sempliċi biex tifhimha, aktar tinżel għasel lil dak li jkun. Id-dinja tagħna saret tant mimlija kumplikazzjonijiet u problemi, li l-bniedem sar jippreferi jaqra storja ħafifa biex taqtgħu ftit mir-realtajiet ta’ madwaru u ddaħħlu fid-dinja tal-immaġinazzjoni li tirrilassah imqar għal ftit minuti biss. Proprju għalhekk, il-ħrafa baqgħet attwali u popolari sa llum.
ĦOLM QABEL L-IRQAD huwa ktejjeb ta’ dan it-tip. It-12-il rakkont li jħaddan, miktubin minn Joseph Sant u Patrick Sammut, żgur li jogħġbu kemm lill-kbar kif ukoll liż-żgħar. Huma rakkonti ħfief, qosra, mexxejja u ma jitolbu ebda taħbil il-moħħ żejjed; dawn huma kollha ingredjenti adattati għall-ħrafa kif nafuha lkoll.
Forsi l-aktar kittieb li rabat ismu ma’ din it-tip ta’ letteratura kien il-leġġendarju Grieg Esopu, li għex madwar is-seklu Sitta. Warajh ġew oħrajn. F’pajjiżna, l-aktar popolari kien il-Patri Ġiżwita Manwel Magri, li ħafna mill-ħrejjef tiegħu għadhom jinqraw saħansitra fi żmenijietna.
Iż-żewġ awturi Joseph Sant u Patrick Sammut (it-tieni huwa n-neputi tal-ewwel) tawna sitt rakkonti kull wieħed. Joseph Sammut huwa isem kemmxejn ġdid fil-letteratura tagħna, iżda ċertament jidher li għandu ħażna ta’ ħrejjef li ġabarhom tul is-snin u llum adattahom jew aħjar ħa l-ideat minnhom biex ħoloq oħrajn ġodda.
Min-naħa l-oħra, Patrick Sammut huwa forsi aktar marbut mal-poeżija peress li huwa l-Viċi-President tal-Għaqda Poeti Maltin, u wieħed mill-aktar membri ħabrieka tagħha. Huwa tana wkoll pubblikazzjonijiet oħra, kemm ta’ poeżija, kif ukoll ta’ kritika.
Sant ibbaża l-maġġoranza tar-rakkonti tiegħu dwar xi annimali partikolari. Naturalment, għax hekk għamlu kittieba oħra tal-ħrejjef tradizzjonali. Daqqa t’għajn lejn l-ismijiet ta’ wħud mir-rakkonti tiegħu Il-Qattus Misterjuż, Il-Ġurdien Żaqqieq, Min ma jħobbx il-Kelb u Il-Bagħal ta’ Nikola huma xhieda biżżejjed ta’ dan.
Sammut, imbagħad, ikkonċentra aktar dwar persuni u daħħalhom f’ċirkostanzi komuni marbutin mal-ħajja kontemporanja. L-istejjer Bessie ma titkerrahx aktar, Il-mobajl speċjali ta’ Alfred, Peter tiġih idea, kollha jikkonfermaw b’mod ċar dan li rrid ngħid.
Kull ħrafa, barra milli toffri okkażjoni divertenti lejn tmiemha, għandha messaġġ morali siewi ħafna. Ħaġa li llum qiegħda tisparixxi fil-kitbiet li qegħdin jiġu f’idejna. L-iskuża? Dik ħaġa tal-passat. Il-letteratura hekk imsejħa “moderna” trid tħaddan għadd ta’ kliem vulgari, pastaż, doppju sens, baxx u saħasitra tagħti dettalji sesswali biex tkun ta’ ċertu livell. Għax wara kollox, dan hu l-mod kif tisraq l-aptit tal-qarrej “miskin”!
F’dawn ir-rakkonti ma nsibu xejn minn dan. Għalhekk fil-bidu għedt li dan il-ktejjeb tajjeb għal idejn il-kbar u ż-żgħar. Jiena nemmen li biex tagħti gost lill-qarrej u tedukah ma tridx tħammiġlu moħħu, anqas jekk tpoġġi tabella “Għall-kbar biss”! Jaqaw il-pornografija tilfet il-veru tifsir tagħha?
ĦOLM QABEL L-IRQAD, barra mill-preżentazzjoni pulita li għandu, hu mżewwaq bi stampi ħelwin; xogħol ta’ Clifford Xuereb. Fih ukoll bijografiji tal-awturi u Daħla tiegħi.
Jiena naħseb li li kieku xi ħadd kellu jaqra mqar rakkont minnu qabel jorqod, jidħol fis-saltna tal-ħolm bi tbissima, joħlom ħolm sabiħ u jistenbaħ bl-istess tbissima li jkun raqad biha.
ALFRED MASSA
OF DREAMS AND CHILDHOOD DAYS
Joseph Sant/Patrick Sammut: Ħolm qabel l-irqad : a collection of short
stories for children; a FiveStar publication, 2009, 35pp.
In his introduction to this little book of short stories for children of all
ages, Alfred Massa says that this kind of literature will never lose its
popularity, and adds that it not only appeals to children but, as is
certainly true, also to adults. And I fully concur with these contentions.
Childhood is the happiest phase of our life, those happy-go-lucky years
that seem so long and yet are so short and elusive. And it is this phase that
keeps us adults dreaming on, cherishing whatever our memory recaptures
for us from those days, which somehow seem to fade farther and farther
away as we grow older.
This delightful little book deals with a series of short stories, fables, written
in the usual style of stories for children; yet both authors seem to have
abandoned completely the run-of-the-mill style that usually forms the whole
concept of the tale for children. I’d say they were out to please not only
children but also, as Massa says, adults.
These stories are far removed from the realm of fantasy, although a certain
element of fantasy prevails and is very often added for effect; but there
is practically none of the traditional fairy-tale, particularly the Maltese
fairy-tale. These tales rather recall those delightful gems written by Maltese
authors of yonder years such as Dun Xand Cortis, Temi Zammit and Alfons
Maria Galea, many of which very often featured in the old school text-
books Ġabra ta’ Ward , edited by E.B. Vella, a series so popular with us
children way back in the forties and fifties.
Times have changed, of course, so has the back-drop. Yet there is that
subtle element of sweet-sad nostalgia, particularly when the narrator is
Sant, a nostalgia which, whenever a writer puts pen to paper, and particular-
ly when he is recalling his childhood days, will inevitably betray a longing
for vanished days. Sammut, on the other hand, much younger than Sant,
complements perfectly within his own dimension of things as he sees them,
the more so in his own conception of what a story for children should be
all about. And this factor makes these stories even more interesting.
The cover of this book depicts the stereo-typed Grandpa narrating a tale
to his nephews before bedtime. And this is indeed a book one should read
to children; a book children of all ages should read. It is written in excellent
Maltese, in a clear print, is handsomely illustrated and the moral is there,
very often hardly noticeable, subtle, but it is there nonetheless.
ALFRED PALMA
Please see also this link:
Sunday, November 15, 2009
Il-Fiera tal-Ktieb Novembru 2009
Hadt gost ukoll naqra xi kwotazzjonijiet mehudin minn xoghlijiet ta' kittieba u hassieba barranin, kwotazzjonijiet dwar il-ktieb, imma anki indirizzi elettronici, blogs u siti ta' kittieba lokali. U dan fuq l-iskrins digitali li kien hemm imxerrda matul is-sala tal-espozizzjoni.
Hadt gost nara lil certi kittieba jiffirmaw kotba taghhom li ghadhom kemm gew ippubblikati. Il-kuntatt dirett tal-kittieb mal-pubbliku huwa necessarju. Suggeriment tajjeb huwa li d-Dipartiment tal-Libreriji jeghleb kull ostaklu burokratiku jew bsaten fir-roti li jistghu jigu anki minn gewwa stess, jaghmel il-kuragg u jibda jorganizza Laqghat apposta fejn il-pubbliku jibda jiltaqa' regolarment mal-kittieba kollha. KOLLHA, u mhux biss mas-soltu ghazla limitata ta' awturi, imma l-awturi KOLLHA. Anki ma' dawk li m'ghandhomx l-ispinta ta' pubblikaturi li bhalissa ghandhom ir-rota tal-marketing f'idejhom u b'hekk jistghu jiddettaw huma liema hija l-letteratura tajba u liema hija dik hazina; liema hija dik il-letteratura li ghandha tidhol fid-djar tan-nies.
Bhalissa ghaddejja l-polemika tahraq dwar ic-Censura. Ic-Censura hija kerha f'certi kazi, f'kazi ohra hija perikoluza, f'kazi ohra hija bzonn. Jiddependi. Pero'... hemm min jaf jisfrutta okkazjoni bhal din biex imexxi prodott, ibiegh, jigbed l-attenzjoni fuqu, anki jekk il-prodott li jkun qed joffri mhux bilfors ikun tajjeb, decenti, anzi medjokri. U dan anki bl-ghajnuna tal-gazzetti, tal-medja, tal-internet. Imma min ghandu ghajnejh hallih jara, u min ghandu mohh hallih jifhem... U minn dawn hemm bosta, anki jekk kontra l-ftit li bhalissa jimmonopolizzaw is-suq tal-ktieb, jippreferu jibqghu fis-silenzju.
Il-ktieb u s-suq. Min isuq lil min? Liema hija l-letteratura vera? Min se jaghti spazju lil dawk il-kittieba li m'ghandhomx ix-xorti li jigu mbuttati minn min ghandu l-kapital x'jinvesti?
Hawn jidhol il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. Naf li hemm elementi li jhobbu s-sewwa, jahdmu bil-qalb u li huma IMPARZJALI. Imma l-imparzjalita` hija d-don tal-ftit fuq din il-gzira skoll.
Il-Fiera tal-Ktieb qed issir ukoll ESPERJENZA li ma tispiccax mal-gheluq tal-hames jum taghha. U dan permezz tad-dedikazzjoni ta' persuni genwini. Prosit lil dawn. Naghlaq hawn.
Tuesday, November 10, 2009
Sensiela ta' kotba ghat-tfal mill-pinna ta' Therese Pace u tpingijiet ta' Hilary Spiteri
Nhar il-Gimgha, 13 ta' Novembru, 2009, fid-Dar tal-Mediterran filghaxija, Agius & Agius Ltd. se jniedu sennsiela gdida ta' kotba ghat-tfal (6 b'kollox) bl-isem ta' NAQRAW U NIRRIMAW. L-awtrici hija membru tal-Ghaqda Poeti Maltin u poetessa kontemporanja, Therese Pace. Il-kotba huma mzejna minn tpingijiet mill-isbah tal-artist zaghzugh Hilary Spiteri, ghalliem tal-Arti u tal-Istorja tal-Arti fis-Sitt Klassi tal-Kullegg De La Salle.
Kulhadd huwa mistieden jattendi.
Monday, November 02, 2009
Alda Merini - tmut ta' 78 sena

L-1 ta' Novembru 2009 kien jum il-mewt ta' poetessa Taljana kontemporanja ewlenija, Alda Merini, u dan wara li kellha thabbat wiccha ma' marda kiefra. Kellha l-eta' ta' 78 sena. Hija twieldet f'Milan fil-21 ta' Marzu 1931.
Ghal iktar taghrif ara l-links:
www.aldamerini.com
http://www.corriere.it/cultura/09_novembre_01/morta-milano-alda-merini_afe170d6-c70c-11de-b8db-00144f02aabc.shtml
http://www.tellusfolio.it/index.php?prec=%2Findex.php&cmd=v&id=9852
La mia poesia è alacre come il fuoco
trascorre tra le mie dita come un rosario
Non prego perché sono un poeta della sventura
che tace, a volte, le doglie di un parto dentro le ore,
sono il poeta che grida e che gioca con le sue grida,
sono il poeta che canta e non trova parole,
sono la paglia arida sopra cui batte il suono,
sono la ninnanànna che fa piangere i figli,
sono la vanagloria che si lascia cadere,
il manto di metallo di una lunga preghiera
del passato cordoglio che non vede la luce.
Alda Merini, da "La volpe e il sipario"
...
La verità è sempre quella,
la cattiveria degli uomini
che ti abbassa
e ti costruisce un santuario di odio
dietro la porta socchiusa.
Ma l'amore della povera gente
brilla più di una qualsiasi filosofia.
Un povero ti dà tutto
e non ti rinfaccia mai la tua vigliaccheria.
Alda Merini, da "Terra d'amore"
Bambino
Bambino, se trovi l'aquilone della tua fantasia
legalo con l'intelligenza del cuore.
Vedrai sorgere giardini incantati
e tua madre diventerà una pianta
che ti coprirà con le sue foglie.
Fa delle tue mani due bianche colombe
che portino la pace ovunque
e l'ordine delle cose.
Ma prima di imparare a scrivere
guardati nell'acqua del sentimento.
Alda Merini
minn http://www.aurorablu.it/poesie/alda_merini.htm
Subscribe to:
Posts (Atom)