Wednesday, January 27, 2010

Collective Exhibition of Models and Miniatures

Bhalissa ghaddejja l-Wirja Kollettiva ta' Mudelli u Minjaturi fir-Razzett tal-Markiz Mallia Tabone, fil-Mosta. Din hija wirja mtella' minn numru ta' membri tal-Ghaqda Filantropika Talent Mosti, fosthom l-organizzatur, David Zammit.

Il-wirja fethet fis-16 ta' Jannar u se tibqa' miftuha sas-Sibt li gej, 30 ta' Jannar. Il-hinijiet tal-ftuh huma bejn il-5.30 u t-8.30pm.

Id-dhul huwa b'xejn imma jigu accettati donazzjonijiet ghal ghan filantropiku.





Fir-ritratt tax-xellug jidhru Joseph Vella (xellug), David Zammit (centru) u Anthony Zammit (lemin).
Il-mudell tar-rigg taz-zejt mahdum minn Joseph Vella.



Hawn jidhru l-mudelli tad-dghajjes u tal-vapuri u ajruplani tal-gwerra.


Taht jidher l-Arlogg tal-Lira mahdum minn Anthony Zammit. Wiehed jara wkoll mudelli ta' trakkijiet u karozzi.











Lemin: Id-dghajjes mahdumin minn Saviour Vella.





Il-mudelli tat-tankijiet tal-gwerra u mudell ta' knisja.






A collective exhibition of models and miniatures is being held at the Razzett tal-Markiż Mallia Tabone, in Mosta, Malta. Visitors at this National Cultural Centre can see a number of exhibits patiently built by members of the Mosta Philanthropic and Talent Organization. Among the exhibits are Second World War warplanes, tanks and warships, a miniature land oil rig built by Joseph Vella who in the 1960s worked as a rig engineer in the desert of Libya, Maltese traditional boats built by Saviour Vella, model trucks and cars, handmade miniature furniture, and a Maltese Pound (Tal-Lira) Clock made by Anthony Zammit.

The exhibition - organized by David Zammit - opened last January 16th and is staying till next Saturday, 30th January. Opening hours, 5.30 – 8.30p.m. Entrance is free but donations for a philanthropic cause are welcome.

Saturday, January 23, 2010

Dun Karm Psaila fuq webzine Taljan

Il-poeta nazzjonali Malti, Dun Karm Psaila, inghata spazju f' webzine Taljan minn Genova, bl-isem ta' Bcult, harga numru 57. L-artikolett jismu "Un ponte letterario tra Genova e Malta", jaghti taghrif bijografiku dwar Psaila, isemmi zewg Odi li Dun Karm kiteb bit-Taljan u li huma ddedikati lil Kristoforu Kolombu, u rumanz tieghu Inez u Emilja li Dun Karm qaleb mill-original Taljan tal-kittieb Genoviz, Domenico Caprile, bl-isem ta' Gli angeli del perdono.
Ghal min jixtieq jircievi bl-internet dan il-webzine jista' jikteb direttament lil info@tavolidellacultura.net

A CRISTOFORO COLOMBO -I

Di valorosi eroi sonar del mondo
S’udîr piú volte il dritto lato e il manco
E dei lor piedi sotto al grave pondo
Piú volte s’incurvo` dell’Alpi il fianco.

Evvi il magno Alessandro e il furibondo
Afro fulmin di guerra e Scipio e il Franco
Guerrier sovrano, che a nessun secondo,
Fe’ del suo incarco tutto il mondo stanco,

Ed altri cento e mille, che or lo scettro,
Or maneggiâr la spada onde d’Omero,
Di Maron e di molti alto va il plettro.

Ma di tutti miglior, felice acquisto,
Coll’alta sua virtú, d’un mondo intero
Fe’ il grande Genovese e diello a Cristo.


(minn DUN KARM - Le poesie italiane, a cura di Oliver Friggieri, p. 48)

Saturday, January 16, 2010


Sabato 23 gennaio, 21:00

Caffè Fandango, Piazza di Pietra, Roma presentazione di

PASSAPORTO

una poesia di Antoine Cassar

con disegni di Asya Reznikov e Noel Tanti

con la partecipazione di Biagio Lieti

Valido per tutti i popoli, e per tutti i paesaggi. Per ogni cittadino o paesano di carne e ossa, ovunque sia nato. Il tuo valore non è proporzionale alla popolazione del tuo Paese. Ingresso senza dazio, senza bisogno di visti o di timbri, il portone è divelto dai cardini.

http://www.caffefandango.net/ http://www.antoinecassar.info/

Proposto a Malta con grande partecipazione e successo il 30 dicembre 2009, Passaporto è un poemetto d’umanità, un canto esteso d’erotismo e d’amicizia, ma allo stesso tempo, è la nenia intonata sui diritti umani calpestati a causa della discriminante politica migratoria di molti governi; è il lamento di migliaia di uomini e donne, di carne e ossa, costretti a subire, sempre più frequentemente, le assurdità e le atrocità generate dalla nozione statica dello Stato Nazione.

Passaporto è un anti-passaporto, adeguato a tutti i popoli e ad ogni paesaggio. È una dichiarazione di cittadinaza universale, la visione di un mondo dove è vinto il timore dei confini e del confino: un mondo senza frontiere e senza dogane, senza guardie di finanza che ti rubino l’alba, senza il bisogno di formulari e documenti e dati biometrici, senza lo stento di dover percorrere a piedi nudi i deserti, o solcare per mare, sui gommoni, con i soldi spiegazzati e nascosti nell’orifizio più doloroso, le ignote rotte di una speranza già in sé disattesa dal ricatto e dallo sfruttamento. I versi del poemetto, l’anafora, iterata, rafforzano una voce, capace di spostare le coscienze.

Il filo dei diritti

In solidarietà con quei concittadini e compaesani del mondo che, con e senza passaporto, non godono del diritto fondamentale di viaggiare o ritornare nel loro paese (Articolo 13 della Dichiarizione Universale dei Diritti Umani) o del diritto fondamentale di chiedere asilo dalla persecuzione (Articolo 14), l’evento rappresenta anche un’esortazione alla partecipazione e al fare. La gente è invitata a portare con sé il proprio passaporto o qualsiasi documento d’identità, per poter compiere, durante la lettura, la ‘rinuncia simbolica’ alla propria nazionalità, cedendo i propri documenti, che saranno appesi ad uno spago posto sul palco. I documenti saranno ritirati alla fine della performance.

Il dono

Il Passaporto verrà distribuito attraverso una donazione minima di €1. Tutto il ricavato sarà devoluto all’associazione Giovani Senza Frontiere (http://www.giosef.it).

“ [...]

Tuo

questo passaporto

per tutti i popoli,

con una bandiera arcobaleno, e l’emblema di un’oca migratoria che gira intorno al globo,

con tutte le lingue che vuoi, ufficiali e non,

con la copertina blu oceano, o rosso sangue secco, o nero carbone pronto a bruciare, scegli tu,

portalo dove vuoi, il passaggio è sicuro e spalancato, il portone è divelto dai cardini,

puoi entrare ed uscire senza paura, nessuno ti trattiene,

nessuno ti passa avanti nella fila, né ti rimanda indietro, non c’è attesa,

nessuno ti dice Ihre Papiere bitte, scatenandoti la tachicardia con il pallore del suo indice,

nessuno slarga o torce le pupille a seconda del prodotto nazionale lordo pro capite della nazione che ti lasci alle spalle…

[...] ”

Nato a Londra nel 1978 da genitori maltesi, Antoine Cassar cresce tra Inghilterra, Malta e Spagna, e lavora e compie i suoi studi tra Italia e Francia. Nel 2004, dopo tredici anni lontano dall’isola di Malta, ritorna al villaggio della famiglia per imparare una lingua che aveva quasi dimenticato. Oggi vive in Lussemburgo, dove lavora come traduttore. Scrittore di poesia sia in maltese che multilingue, nel 2008 partecipa alla BJCEM di Puglia, e viene invitato a leggere le sue poesie insieme a Nabil Salameh del gruppo italo-palestinese Radiodervish. Il suo libro Mużajk, an exploration in multilingual verse (Skarta, 2008) viene presentato nella Fiera del Libro di Leipzig, e nei festival di poesia di Copenhagen e Berlino. A settembre 2009, Antoine Cassar vince il United Planet Writing Prize con la poesia Merħba, a poem of hospitality.

http://antoinecassar.info/

Biagio Lieti, nato nel 1978 a Taranto. Le Battaglie e I Robusti No (Poiesis Editrice, 2008) è il suo primo libro di poesie. Suoi versi sono editi in diverse antologie, tra cui Poeti Circus, i nuovi poeti italiani intorno ai trent'anni (Poiesis Editrice, 2005). Nel 2008 viene selezionato per la sezione “Letterature” alla XXIII Edizione della Biennale dei Giovani Artisti d'Europa e del Mediterraneo. Attualmente vive a Carosino (Ta), dove lavora per Graphuglia-Editoria&Comunicazione e alla realizzazione del Progetto C.A.eTe.- Cittadinanza Attiva e Territorio, all'interno del quale dirige il laboratorio di Scrittura, illustrazione e costruzione del libro, insieme a Lab – Libri, piccola casa editrice impegnata nella pubblicazione di autori dai 5 agli 11 anni.

http://www.graphuglia.it/ --- http://www.assolablib.it/

Thursday, January 14, 2010

Nuovo libro di Amerigo Iannacone - PAROLE CLANDESTINE

È appena uscita la nuova raccolta di poesie dello scrittore venafrano Amerigo Iannacone, che porta il titolo “Parole clandestine” (Ed. Eva, Venafro 2010, pp. 56, € 8,00), di cui scrive Ida Di Ianni: «Poesia che si fa meditazione e si dona come patrimonio affettivo e testamentario, quella di Parole clandestine. Bilancio del poeta-uomo Amerigo, che si misura senza fingersi altri con il proprio vissuto, e dell’uomo-poeta Iannacone, che afferma invece la marginalità della parola non assoldata nello schiamazzo ciarliero contemporaneo. Una lucida, non amara coscienza guida dunque i versi in questa silloge di composta bellezza e, se il sentire del poeta appare piú acuto allo scorrere ineludibile per l’uomo delle stagioni della vita (quelle che, imbiancando i volti, sottraggono anche affetti e frantumano idealità), si coglie in questa raccolta un ricercato approdo: noi siamo quel che scegliamo di essere. E il poeta, qui, non ha dubbi nell’esibire il suo stendardo, la sua distinta e distintiva scelta di vita. Sento cosí nella mente soavemente riecheggiare l’oraziano “Exegi monumentum aere perennius” e l’anima appagarsene.»
Amerigo Iannacone è autore di piú di una trentina di pubblicazioni che abbracciano vari generi. I piú recenti libri di poesia sono: “Mater” (1995); “L’ombra del carrubo” (2001), poi tradotto in spagnolo col titolo “La sombra del algarrobno”; “Semi” (2004); “Stagioni” (2005), haiku; “Versetti e versacci” (2006), epigrammi; “Oboe d’amore - Ama hobojo” (2007), poesie bilingui, in italiano e in esperanto, “Luoghi” (2009). Ha tradotto inoltre diversi libri, dal francese in italiano e dall’italiano in esperanto. Nel 2000 è uscito l’opuscolo di Aldo Cervo “Le ‘Testimonianze’ di Amerigo Iannacone”, nel 2004, il volumetto di Leonardo Selvaggi, “Tra crisi di transizione la poesia di Amerigo Iannacone in stimolazioni etico-sociali”, nel 2006, on line (stampa a richiesta), “La poesia di Amerigo Iannacone”, sempre di Leonardo Selvaggi. Sue poesie e libri sono stati tradotti in varie lingue.
Redige il mensile letterario e di cultura varia “Il Foglio Volante - La Flugfolio”, al suo venticinquesimo anno di vita.
Ha ottenuto due volte il Premio della Presidenza del Consiglio per la Critica Letteraria.
Blog: http://amerigoiannacone.wordpress.com/

Wednesday, January 13, 2010

A new poem in English

Meteor showers within

At times my nights are disturbed
by meteor showers.
My inner spirit awakes in the cold dark
and battles with a restless lying body
which turns left and right, sweats,
crouches, stretches, and snaps
incessantly.
At this early hour
my inner self switches on consciously
my inner skies light with numerous
thoughts, images or memories
from present and past, near and far away.
I see familiar faces smiling
others grimace in pain
I hear voices innocent and others
with a tone of threat.
I ask myself Where?, What? and Why?
I think of roads taken by some
and others left unexplored.
My sense of hearing becomes sharp
I hear clocks ticking, taps dripping,
family breathing, the occasional car screeching,
fridges, freezers, air-conditioners, dehumidifiers
come to life and then quit abruptly
again and again
leaving behind a trail of false silence…

Such nights have no end, no rest,
it’s no use lying down any more
I opt to get out of bed and find some rest
in the silent attic with paper and pen.

I then look outside, at a sky alive
with smiling diamonds
and happily note that the meteor showers
are no more.

Patrick Sammut

Tuesday, January 05, 2010

Intervistata Paola Mara De Maestri

1. Chi e` Paola Mara De Maestri dal lato professionale oggi?

Professionalmente sono un’insegnante di scuola primaria. Nella scuola “A. Racchetti” di Sondrio ed ora nella scuola primaria “Don Ugo Sansi” di Regoledo, indipendentemente dalle discipline d’insegnamento che mi sono state assegnate nel corso degli anni, ho avuto la possibilità di occuparmi di poesia. Per cinque anni ho avuto modo di seguire l’organizzazione di un Concorso per le scuole primarie con le colleghe del Progetto Poesia e successivamente con l’esperienza che sto continuando ancora oggi con un Laboratorio Poetico per i bambini, un intreccio tra poesia, arte figurativa e musica.

2. Il viaggiare, gli incontri con altri poeti italiani e stranieri, la lettura, internet. Quanto sono importanti tali aspetti nella sua vita?

Internet è una straordinaria finestra sul mondo. Agevola in maniera esponenziale contatti e scambi con persone di ogni genere, permette di acquisire informazioni, approfondire conoscenze e di leggere svariati testi, senza contare l’opportunità impagabile di farsi conoscere. Utilizzo internet quotidianamente, per svolgere ricerche, per comunicare e coltivare rapporti anche con poeti tramite le mail e le chat. Le conoscenze e gli scambi che riesco a realizzare in tutto il mondo sono fondamentali per tutte le mie attività.

3. Come entra la poesia in tutto questo?

Per la poesia internet è un veicolo privilegiato, in quanto consente una rapida diffusione dei testi e anche una certa visibilità. Ci sono numerosi siti personali e portali che hanno spazi appositi dedicati ai versi anche di poeti esordienti o emergenti. Poi si possono trovare concorsi letterari e iniziative di case editrici e associazioni. Personalmente utilizzo internet sia per la ricerca di poesie per la scuola, per aggiornarmi su tutto quello che succede sulla poesia nel mondo, per la mia attività artistica e per la Bottega Letteraria de ‘l Gazetin. Con il Laboratorio Poetico del Circolo Culturale Filatelico Numismatico Morbegnese poi organizzo diverse iniziative anche con Associazioni estere e quindi la rete mi consente di mantenere ed alimentare i rapporti, come è successo con l’Associazione dei Poeti Maltesi.


4. Quando scrive una poesia lei sceglie uno stile conscio, libero e moderno, o preferisce lo stile tradizionale? Quali sono i limiti e i vantaggi di chi sceglie uno o l’altro stile?

Ci sono delle tecniche per apprendere la scrittura che vengono spesso utilizzate anche a scuola. Queste appartengono alle esercitazioni linguistiche. Una poesia può essere scritta seguendo un certo stile e anche delle regole, come le rime ecc. Non bisogna però a mio avviso curare esclusivamente il lato estetico, che pure è importante per poter raggiungere l’altro, ma occorre occuparsi maggiormente del contenuto e quindi del senso profondo del testo. Se si riesce a sposare la musicalità della parola e il messaggio si raggiunge un risultato apprezzabile. Personalmente scrivo in versi liberi. A volte utilizzo le rime, ma piuttosto raramente. Non voglio utilizzare schemi preconfezionati per la mia scrittura. Ritengo sia una questione personale la scelta di uno stile moderno o tradizionale, quindi i limiti e i difetti sono soggettivi. Privilegiando la scrittura libera la ritengo più spontanea e genuina.


5. Paola Mara De Maestri è attaccatissima al suo paese che si trova in montagna vicino alla frontiera con la Svizzera, in provincia di Sondrio. Quali sono gli aspetti che la colpiscono di più in questo ambiente e come viene riflesso nelle sue poesie?

L’attaccamento che nutro per la terra che mi ha dato i natali è autentico e molto radicato, nonostante io non sia al cento per cento Valtellinese. Da parte di madre ho anche origini friulane. La montagna è un tema a me profondamente caro in quanto Valtellinese, nata tra le Alpi, abituata a svegliarmi ogni mattino guardando quegli eterni monumenti naturali che ogni giorno mi appaiono sotto una luce diversa. L’atmosfera sembra sempre nuova. Le montagne hanno sempre qualcosa da raccontare, da svelare, da insegnare e anche se mutano i paesaggi e i contesti, da sempre sanno infondermi un senso di sicurezza e tranquillità unici. Non per niente le ho paragonate in un altro mio componimento anche a “profili di madre” e spesso nella mia poesia le montagne sono metafora di elevazione spirituale (come ha commentato la poetessa Donatella Bisutti nella prefazione del mio libro Il pane di sorriso).Viaggiando parecchio ho avuto modo di vedere paesaggi straordinari e culture diverse, ma ogni volta che faccio ritorno a casa mi rendo conto di quanto sia fortunata a vivere in questo straordinario ambiente di montagna. Sondrio è considerata da anni, tra le province italiane, ai primi posti nelle graduatorie nazionali sulla qualità di vita.

6. Lei oggi e` anche una poetessa affermata. Perché la necessità di pubblicare quello che uno ha scritto? Quali sono i ruoli del libro e di internet in questo riguardo?

Ho iniziato a scrivere giovanissima (nel 2010 festeggio 25 anni di poesia) ed ho tenuto i miei componimenti per diversi anni solo per me stessa e pochi amici. Scrivere per me è un’esigenza “fisiologica” oltre che spirituale e intima. Poi pian piano mi sono aperta agli altri, ho inviato alcune poesie a giornali e riviste, ed ho notato che venivano pubblicate. Ho partecipato ad alcuni concorsi ottenendo riconoscimenti, primo fra tutti “I giovani incontrano l’Europa” indetto dalla Rai nel 1991 e nel 2001 ho dato alle stampe il mio primo libro. Ho conosciuto poi Enea Sansi, direttore de ‘l Gazetin e si è aperta una fitta e proficua collaborazione che dura tutt’oggi. La scoperta di internet ha rivoluzionato la mia vita, anche dal punto di vista artistico. Non solo si ha la possibilità di incontrare altri con la stessa passione, ma si possono trovare concorsi, editori, occasioni. La poesia è anche comunicazione e in quanto tale ha bisogno di essere diffusa, per questo quando raggiungo un certo numero di componimenti li raccolgo in pubblicazioni. Da una decina d’anni ho un sito personale (www.paolamara.it ), sul quale è possibile trovare le informazioni artistiche che mi riguardano e anche collegamenti e segnalazioni con altri siti e portali.

7. Oggi stanno uscendo anche varie antologie poetiche multilingue. Quale potrebbe essere la ragione dietro tutto questo?

La poesia non ha confini e per fortuna. Indubbiamente a volte la traduzione “ruba” l’essenza della parola e la musicalità dell’opera. Ciò non toglie che sono giunti a noi travolgenti capolavori di autori stranieri. Le antologie in più lingue sono utili appunto per conoscere poeti di culture diverse, come scambio culturale e arricchimento personale.

8. Come insegnante lei ha anche familiarità con il mondo dei bambini. E’ stata anche centrale nell’incoraggiare questi ultimi a scrivere poesie tramite incontri faccia a faccia con poeti affermati e tramite l’organizzazione di concorsi appositi. Cosa ne dice a questo riguardo? Quanto e` importante il legame tra poesia, musica e disegno in questo caso?

La poesia è molto vicina ai bambini, secondo la mia esperienza. Fin dalla più tenera età i bambini entrano in contatto con la parola poetica grazie alle ninnananne, alle letture di filastrocche da parte dei genitori e dei nonni. A scuola bisogna continuare a stimolare il bambino che è naturalmente interessato coinvolgendolo con attività specifiche, incontri con autori e concorsi. Per quanto riguarda i concorsi però bisogna far capire che l’importante è impegnarsi, non necessariamente vincere. Infatti, la scelta dei testi è a discrezione di una giuria, che a seconda dei suoi componenti può essere orientata in un modo o in un altro. La poesia consente loro di potersi esprimere e di sviluppare la propria creatività. Ci sono diverse attività da proporre come osservare un dipinto può facilitare la scrittura poetica o ascoltare una musica. La parola poi ha già una sua sonorità e la figura di suono più conosciuta e amata dai bambini è la rima. A mio avviso anche nell’insegnamento scolastico, oltre alle attività ludiche ed estetiche, la poesia deve essere vissuta come canale privilegiato per promuovere l’espressività, anche attraverso il connubio con la musica e il disegno, e la riflessione sui contenuti. Per gli alunni delle medie e delle superiori abbiamo organizzato come Laboratorio Poetico del Circolo Culturale Morbegnese lo scorso anno scolastico un’iniziativa per far conoscere i poeti locali con la lettura dei loro libri. Progetto che è servito ad avvicinare i ragazzi alla cultura poetica locale e in molti casi a far scoprire la bellezza della poesia per la prima volta.

9. Lei ha anche diretto e collaborato nella pubblicazione di varie antologie poetiche co-autorate e anche internazionali, inclusa una con l’Associazione dei Poeti Maltesi. Tali progetti vengono apprezzati dal lettore in generale?

Ho iniziato ad occuparmi degli altri poeti dapprima con la Bottega Letteraria de ‘l Gazetin, poi con l’ideazione e la cura di concorsi e pubblicazioni per la Comunità Montana Valtellina di Morbegno e per la Casa Editrice Giulio Perrone di Roma. Ora da un paio d’anni con il Laboratorio Poetico del Circolo Culturale Morbegnese organizzo, con altri componenti del Circolo Culturale che si sono appassionati alla poesia. Faccio questo in quanto come autrice ho vissuto in prima persona le difficoltà a pubblicare e quindi ho pensato di fare qualcosa di utile per gli altri poeti. Mi dedico alla poesia con passione e riconoscenza in quanto sono convinta che “La poesia salva la vita”, come sostiene nell’omonimo libro la grande scrittrice Donatella Bisutti. Devo dire che qualche apprezzamento lo ricevo, anche se forse non tutti si rendono conto che quanto faccio con le mie varie iniziative è esclusivamente volontariato. Certo il tempo che dedico agli altri lo faccio senza nulla a pretendere da nessuno, ma forse a livello sociale ed istituzionale andrebbero maggiormente riconosciuti i meriti di chi spende tanto del suo tempo per la collettività. Io sono sinceramente molto grata alle persone che mi aiutano e mi sostengono nei miei progetti, anche loro volontari. Riconosco però che tra gli artisti non sia facile superare le barriere dell’individualismo, collaborare o riconoscere i meriti altrui.

10. La vera poesia e` universale. Eppure c’e` qualcosa che fa sì che la poesia scritta da una poetessa differisca da quella scritta da un poeta. Come reagisce a tale affermazione?

Le donne e gli uomini hanno esperienze e sensibilità diverse. Storicamente sono gli uomini che hanno avuto maggiore accesso agli studi e alle arti, mentre le donne, anche se meritevoli, non avevano la possibilità di emergere. Nel campo poetico direi che al giorno d’oggi le donne abbiano recuperato, visto il numero di poetesse e i due mondi, quello maschile e femminile, si sono avvicinati. Al di là delle possibili differenze legate al genere, io ritengo che la scrittura poetica vada valutata caso per caso. Ci sono esempi in campo musicale di testi straordinariamente allineati al vissuto e al sentire femminile scritti da uomini e interpretati da donne come ad esempio le splendide “Almeno tu nell’universo”composta da Bruno Lauzi e cantata da Mia Martini e “Quello che le donne non dicono” scritta da Enrico Ruggeri cantata da Fiorella Mannoia.

11. Paola Mara De Maestri crede di piu` nella poesia scritta solo come espressione artistica e estetica, o anche nella poesia che deve avere un messaggio particolare, soprattutto positivo?

Innanzitutto la poesia è comunicazione e in quanto tale deve riuscire a far breccia nel lettore, suscitando sensazioni, emozioni, riflessioni ed evocando ricordi. Poi la poesia a mio avviso ha una funzione importante anche a livello sociale, per questo deve contenere anche messaggi positivi. Questo non sempre è facile da ottenere in quanto a volte nei suoi componimenti lo scrittore esprime stati d’animo negativi o affronta tematiche sociali di particolare impatto emotivo. Io nelle mie poesie, anche quando descrivo situazioni estremamente dolorose come le guerre, le problematiche femminili, la condizione dell’infanzia, cerco di inviare messaggi di speranza, facendo notare che migliorare le cose è possibile. Occorre un po’ più di impegno da parte di tutti.

12. Quali sono i sacrifici ma anche le soddisfazioni riguardo la pubblicazione de LA BOTTEGA LETTERARIA? Com’e` nata l’idea e quali sono stati gli sviluppi durante questi anni della sua pubblicazione? Cosa dice della sua esperienza con TellusFolio e ’l Gazetin?

L’incontro con Enea Sansi, direttore de ‘l Gazetin e di Tellusfolio, è stato del tutto casuale. Ho ricevuto a casa una delle copie che ogni tanto vengono inviate per promozione de ‘l Gazetin e ho letto un articolo che riguardava la poesia. Ho contattato la redazione tramite email e da lì poi ho continuato la corrispondenza con Enea, finchè ci siamo incontrati personalmente ed è iniziata una fitta e proficua collaborazione che continua tutt’oggi. Dopo un anno che collaboravo con il giornale ho proposto ad Enea un inserto interamente dedicato alla poesia ed è nata la Bottega Letteraria, in quanto avevo percepito l’esigenza in provincia di avere un “luogo” d’incontro e di scambio tra i vari autori. Ora la Bottega Letteraria ha anche uno spazio in rete. Sono contenta del lavoro svolto finora (nove anni di attività nel 2010) in quanto ho avuto modo di intervistare personaggi illustri del panorama letterario contemporaneo ( Roberto Piumini, Donatella Bisutti, Daniela Marcheschi, Maurizio Cucchi ecc.) e perché ho pubblicato diversi artisti locali. Certamente realizzare l’inserto comporta un certo impegno e per questo continuo a chiedere incessantemente il contributo dei lettori per offrire sempre un servizio migliore. Per ‘l Gazetin poi continuo a scrivere mensilmente articoli di vario genere e anche per Tellusfolio (in particolare mi occupo di “Si, viaggiare” e della Bottega Letteraria online). Queste collaborazioni mi richiedono tempo ed energie, in quanto bisogna rispettare anche delle scadenze in particolare per l’uscita del mensile. Però spendo volentieri quello che posso, sperando di fare qualcosa di utile. Sono riuscita poi dopo un certo periodo di praticantato e un certo numero di articoli a ottenere anche la qualifica di pubblicista, con l’iscrizione all’ordine dei giornalisti della Lombardia.

13. Com’e` dal punto di vista umano? Come trascorre una sua giornata normale?

Le mie giornate non sono sempre uguali, in quanto gli appuntamenti sia personali sia in campo lavorativo le rendono diverse. Normalmente al mattino sono al lavoro a scuola e quando sono previste delle riunioni capita di rientrare anche al pomeriggio. Il lavoro d’insegnante poi non finisce con il termine delle lezioni, in quanto ci sono da programmare le attività, correggere quaderni e verifiche e dato che si lavora in team ci sono verbali e progetti da stilare e aggiornare. Ci sono periodi più impegnati e altri, in particolare i mesi estivi, nei quali essendo in ferie dalla scuola riesco a gestire meglio il tempo, anche per le mie attività di volontariato e per i viaggi. Viaggiare è molto importante per me in quanto mi consente di arricchire il mio bagaglio culturale e di crescere a livello umano. Visitare realtà diverse, vedere usi e costumi differenti, mi permette di apprezzare maggiormente quello che ho la fortuna di avere e mi spinge a fare di più per il prossimo.
Per poter ogni tanto avere del tempo libero o per potermi godere qualche giorno vacanza e viaggiare, devo spesso lavorare anche di domenica o fino a sera tardi. Il minimo comun denominatore di tutti i giorni dell’anno è la poesia. Non c’è giorno che non pensi almeno una volta alla poesia, parte integrante e insostituibile della mia esistenza.

Patrick Sammut

Md. Tauheed Ahmad - Poetry from India


POETRY AGAINST SMOKING

Some months ago Dr. Md. Tauheed Ahmad sent me an e-mail asking me to send him some of my poems for him to read. He had just read Teresinka Pereira's interview with me on MOON LIGHT OF COREA International Literary Art Magazine, published and edited by poet Baek, Han-Yi (e-mail: hangchon@hanafos.com ). On that occasion he also sent me a pdf file with his poems, entitled POETRY TO COMBAT TOBACCO (2009), a collection of 14 poems against tobacco and smoking. I got to read these beautiful poems some days ago and immediately understood their importance. POETRY TO COMBAT TOBACCO has an introduction by Dr. Jack Coulehan* , MD, MPH, and sketches by Mr. Izharul Haq and the author himself.
Following are some of the mentioned poems:

THROAT

THROUGH A bore
In my wind-pipe
My lungs are filled.

Friends find time
They come nose-wrapped
To overcome the stink
Or may be they are ashamed
Having introduced me to Smoke
And themselves later-on quit.

We four were the company
Through the idyllic years
When there wasn't any moment for thought
And there weren't any fears.
I knew the harms -
They raised my arms!
All reveled in ash and smoke.

My throat lay today
Amongst the pathologist's stuff.
Didn't I have my voice
When offered the first puff?


FREE TO CHOOSE

THEY PROBED his failing strength
And endurance
And unearthed smoke.

Put on regime
He only made promises
Perhaps he was not the mould.

The coach got measured
His cotinine levels.

Now, he is damned to sit out
And he is free to choose!

TEARS ARE COSTLY

YEARS BACK when she held
My finger on lazy walks
It meant all universal
Protection to her.

Now, as her grown hands
Sandwiched my frame
We thought of those old
And secure times.
We wept and smiled
And smiled and wept
We hugged and kissed
And wept and wept.

Though doctors had
Declared my fate
It seemed I had got
A permanent solace.

Still, her tears seemed
To be accusing me.
Craving, bereavement
And that guilt-feeling.

For tears there is a time
Ages back I was told
And my priorities now
Were imbibing salt.

The last conscious-bye
Under artificial lights
Adds to my tragedy
Cosmic heights.

Tenses conclude
A sorry note
Tears are costly
And so is Smoke.

A short bio note:

Md. Tauheed Ahmad is a physician specializing in community medicine and epidemiology. His first collection of poems The Timeless Epitaph and other new poems was published in 2006. He is the founder-President of Healthwize, which is involved especially in the areas of tobacco-control and other aspects of chronic diseases control. He is a Fellow of International Union Against Cancer (UICC).

Sunday, January 03, 2010

Kumment dwar l-antologija poetika ZIFEF U RWIEFEN (2008)

Kont qed inqalleb fil-blog tal-poetessa u kittieba Therese Pace u ltqajt ma' dan l-apprezzament li kienet kitbet dwar il-gabra poetika Zifef u Rwiefen (2008) li kont hrigt flimkien mal-poeta zaghzugh habibi, Stephen Cachia. Il-kumment huwa ta' Gunju 2008:

ŻIFEF U RWIEFEN-Antoloġija ġdida

Naħseb li mhux b’kumbinazzjoni ngħatat dan l-isem.
Żifef u Rwiefen (ISBN 978-99932-0-600-2) hija antoloġija bil-Malti u bl-Ingliż ta’ żewġ poeti kontemporanji Patrick Sammut u Stephen Cachia li fiha tħaddan żifef ta’ ottimiżmu u rwiefen ta’ krib muġugħ tal-poeta li jfittex l-ideal fil-ħajja u fl-ambjent ta’ madwaru, li konxju li qiegħed jinqered bil-mod il-mod minnu stess.

Filwaqt li StephenCachia jaqleb mill-vers tradizzjonali għal dak ħieles f’kitbietu, Patrick Sammut jippreferi l-istil ħieles għal kollox biex isensel l-opri tiegħu. It-temi ta’ Cachia huma varji għall-aħħar u jittrasportawk minn mergħa għall-oħra tal-ħsieb b’ħeffa ta’ l-għaġeb.

F’Patrick Sammut jidher ċar il-bniedem rett, il-kritku, l-analista li jagħmel dissett issa mhux mill-poeżiji ta’ ħaddieħor kif imdorrijin narawh jagħmel, imma mill-ħajja nnifisha li donnha żvijat fi triqitha u saħansitra mill-istess bniedem li donnu jehda bil-qirda ta’ l-ambjent ta’ madwaru. Huwa , iżda jirrifjuta li jilmah it-tmiem riesaq u jagħżel li b’sabar jistenna l-bidla lejn ħajja aħjar, lejn l-għarfien ta’ dak kollu sabiħ u l-apprezzament wara l-għarfien. Antoloġija li kapaċi ssiefrek fuq mewġietha minn estrem għall-ieħor u turik bla tlaqliq l-irkejjen oskuri ta’ l-eżistenza u timlik bl-ewforija mixtieqa li tgħin lill-bniedem biex jgħix tassew u mhux jeżisti.. Ixtruh!


Grazzi Therese.

Intervistat Alfred Palma

Memories of Recurrent Echoes (Alte Vestiga ta’ Anton Sammut) u Alfred Palma traduttur.

1. Inti ttraduċejt xogħlijiet ta’ kittieba llum mejtin u li għexu ’l bogħod minna temporalment. Għandi f’moħħi lil Dante, Shakespeare u Oscar Wilde. Huma wkoll kittieba barranin li kitbu f’ilsna oħra, mhux il-Malti. Issa għandna xogħol ta’ awtur Malti li għadu ħaj, miktub illum u bil-Malti, li inti qlibt għall-Ingliż. Xi tgħid dwar dan kollu?


L-awturi li semmejt, kollha kbar u ta’ fama mondjali, jien qlibt xogħolhom minn Ilsienhom g]all-Malti. Fil-każ ta’ Alte Vestiga, ippubblikat oriġinarjament bil-Malti, ħdimt mill-Malti għall-Ingliż. Dan għal raġuni sempliċi: meta qarjt din in-novella sabiħa u kolossali, innamrajt minnha. U kif, għidtlek drabi oħra, meta xi xogħol letterarju jogħġobni, insir inħobbu sinċerament.

2. Kif beda l-kuntatt tiegħek ma’ Anton Sammut jew viċi-versa?


Jum minnhom, Anton ċempilli u għarrafni li kien ippubblika novella massiċċa bil-Malti, li kien semma Alte Vestiga (kliem Grieg ghal “Fittex fil-Fond” ). Iżda sa dakinhar ma kontx għadni nafu. Qbadna taħdita twila, li minnha ntbaħt li għad Ii Anton kien żagħżugħ u, bħali, qatt ma kien rifes ebda universita’, iżda kellu fih baħar impressjonanti ta’ għerf u kultura, li għaġġibni. U meta qalli li xtaq jaqleb ix-xogħol tiegħu bl-Ingliż, għall-ewwel sinċerament, ma kontx se naċċetta minħabba impenji oħra. Il-ktieb kien voluminuż, fuq l-erba’ mitt faċċata…Iżda meta ftit jiem wara ltqajna u għaddieli kopja, u bdejt naqra, tant ix-xogħol għoġobni u saħħarni, li qtajtha li naċċetta li naqlibhulu.

3. Għaliex it-titlu Memories of Recurrent Echoes fil-verżjoni bl-Ingliż? Ladarba toħroġ traduzzjoni ta’ xogħol oriġinali, it-traduzzjoni tibqa’ tal-awtur innifsu jew issir xogħol ġdid mill-pinna tat-traduttur? Xi tgħid dwar dan?


It-titlu Memories of Recurrent Echoes kien ghażla ta’ l-awtur, mhux tiegħi. Dwar it-titlu għamilt is-suġġerimenti tiegħi u ħallejt f’idejn Anton. Ħaġa loġika li kull traduzzjoni ta’ kwalunkwe xogħol issir xogħol ġdid, li naturalment, ifakkar f’dak oriġinal u jippermetti l-konfront bejn l-oriġinal u t-traduzzjoni, l-aktar fejn tidħol sengħa letterarja u fedelta`.

4. Huwa ironiku li fl-Università ta’ Malta l-kors fit-traduzzjoni ilu għaddej għal xi snin issa, imma Alfred Palma għadu qatt ma ġie mistieden jipparteċipa fih? Huwa minnu dan u kif tirreaġixxi għal dan?


U jien ngħidlek li Alfred Palma QATT ma se jiġi mistieden biex jipparteżipa fil-kors tat-traduzzjoni mniedi mill-Università ta’ Malta . Ma tarax! Palma m’għandux it-timbru akkademiku ta’ traduttur, u l-arti tat-traduzzjoni jgħallmuhielek (!) fl-Università BISS u mhux titwieled miegħek (!). Madankollu nassigurak li ma qed ninkedd xejn ghal dan l-aġir. Issa l-Università drat tinjorani u jien ninjora lilha, u naħseb li hekk sejrin tajjeb!

5. Inti tiddeskrivi lilek innifsek bħala awtodidatta. M’għandekx kwalifiki universitarji u lanqas titli akkademiċi wara ismek. Minkejja dan urejt sa fejn tasal il-ħakma tiegħek fuq ilsna bħall-Malti, it-Taljan, l-Ingliż u l-Franċiż. Kif tirreaġixxi għal dan? X’hemm wara dan kollu, anki f’termini ta’ sagrifiċċji, enerġija, dedikazzjoni u l-bqija?


Iva, jien awtodidatta; u nemmen li kwalunkwe forma ta’ arti titwieled miegħek. Minnu, bit-tagħlim, ukoll Universitarju, it-talent li jkollok jista’ jibbenefika teknikament, iżda xorta waħda jibqa’ l-fatt li ċerta oriġinalità inerenti f’kull artist tiddgħajjef u titlef mill-oriġinalità meta tiġi soġġetta għal ideat ta’ oħrajn, li dawn ikunu wirtu wkoll minn għand ta’ qabilhom. Nerġa’ ngħidlek, l-ebda Univesità ma tagħmel artist. In-natura tagħmlu oriġinal; it-tagħlim iġagħlu jibni fuq ħaddieħor. Għaldaqstant ma nħossni inferjuri xejn minħabba l-fatt li jien awtodittata. Għallinqas inħoss li jien oriġinali! Wara dan hemm is-sagrifiċċji, sagrifiċċji kbar u tbatija fiżika u mentali; hemm il-fatt li ghax ma jkollokx ittri wara ismek titwarrab u titqies biss dilettant, u tiġi diskriminat vilment, kif ġejt (u għadni) diskriminat jien.

6. X’ifissru għalik rikonoxximenti bħalma huma l-Lauro Dantesco li ngħatajt f’Ravenna fl-2008, u issa l-Medalja għall-Qadi tar-Repubblika (2009)?


Il-Lauro Dantesco għalija kien l-ewwel katarsi kbira li taffietli l-morr li doqt hawn Malta; meta f’Ravenna, fl-Italja, is-sena l-oħra (2008), ġie rikonoxxut dak li għamilt kemm g]all-Ilsien Taljan u kemm għal dak Malti, meta qlibt f’Ilsienna id-Divina Commedia ta’ Dante. F’Malta, minħabba r-raġunijiet li semmejtlek hawn fuq, u ħajr għal doża qawwija ta’ għira, dan ix-xogħol baqa’ jingħata l-ġenb u ftit li xejn importanza. Qisu ma sar xejn. Il-Lauro Dantesco wera mod ieħor. Il-Medalja għall-Qadi ghar-Repubblika, li ngħatajt ftit ilu, wara snin twal li kont ili li ġejt rikmandat minn Kunsilli, Għaqdiet u nies serji u ta’ l-affari tagħhom, kienet ukoll katarsi għalija għax, saflaħħar, xi forma ta’ rikonoxximent minn pajjiżi waslet ukoll!

7. Kif jgħaddi l-jum tiegħu Alfred Palma?


Il-jiem tiegħi ivarjaw skond xi jkolli nagħmel. Kif inqum kolazzjon ħafif u nara x’neħtie[ id-dar, barra jew ġewwa. Imbagħad sagħtejn kitba, xi kritika letterarja u x’naf jien. Pranzu ħafif u aktar xogħol ta’ kitba jew qari. Imbagħad sagħtejn pjanu, mixja twila, ikla oħra ħafifa u aktar kitba. Xi nofs il-lejl naqbad ktieb u malajr insib ruħi fi ħdan Morfew. Xi drabi nvarja b’xogħol fil-ġnien, jew xogħol ta’ handyman f’dari stess…tibjid, żebgħa eċċ. u daqqiet nintefa’ npinġi Naturalment ikun hemm dik l-attività soċjail li tinqala’ minn żmien għal żmien, kif ukoll parteċipazzjoni bħala membru f’diversi kumitati jew għaqdiet, kif ukoll f’Radju Hompesch, ir-radju tal-komunità Żabbarija.

8. Xi tgħid dwar kwistjonijiet bħalma huma ċ-ċensura fuq naħa, u dik li xi wħud iqisu bħala psewdo-letteratura li qed tfaqqas dan l-aħħar fil-qasam lokali? Fuq naħa l-bniedem huwa liberu li jesprimi dak kollu li jixtieq, imma fuq l-oħra huwa żbaljat li tingħata l-etiketta ta’ letteratura anki lil kitbiet li ma joqorbu lanqas ftit lejha, u saħansitra jiġu ppremjati bl-ogħla rikonoxximenti lokali. Kif tirreaġixxi għal dan?


Dwar iċ-ċensura kemm-il darba esprimejt ruħi. Jien kontra ċ-ċensura fil-prinċipju, għax nemmen li bniedem adult u matur għandu d-dritt sagrosant għall-għażla ta’ x’jagħmel, x’jara u x’jaqra. Iżda hawn jidħol punt delikat. Min hu tabilħaqq matur? X’juri li bniedem hu matur? L-ammont ta’ snin ma jindikax kemm int adult! B’hekk, l-aħjar li wieħed jista’ jagħmel hu li javża lil dak li jkun dwar dak kollu li jista’ jagħmillu ħsara, fiżika, mentali, morali u spiritwali; imbagħad iħalli f’idejh dwar awto-ċensura. Għax l-impożizzjoni fuq il-libertà hija kontro-produttiva, u taf tkun distruttiva! Dwar il-psewdo-letteratura li qiegħda toħoġ daż-żmien, inħoss sinċerament li qed tiżżeffen fin-nofs iċ-ċensura biex is-sensazzjonaliżmu (li għandu l-benefiċċji finanzjarji tiegħu) jagħmel impatt akbar. Letteratura li toffendi għandha tiġi pubblikata b’riservi kbar, b’rispett lejn id-dinjità, lejn is-sentimenti tal-qarrej. Imbagħad sta għal dan li jwarrab jew jeżalta dan it-tip ta’ letteratura li, kif ġa għidt, fl-aħħar mill-aħħar għandha biss għan wieħed: sensazzjonaliżmu rħis li bih wieħed jikseb notorjetà u jdawwar lira tajba!


9. Kif tirreaġixxi jekk ngħidlek li mhux veru hawn Malta jaħkmu fuq kollox iċ-ċrieki tal-ħbieb, anki fejn jidħlu “kritiċi”, ġurija ta’ konkorsi, ġurnalisti, pubblikaturi, u l-bqija?

Jekk tgħidli li hawn Malta ma jeżistux klikek jew ċrieki tal-ħbieb naħseb li tkun trid tiċċajta. Kemm jien u kemm int nafu, bħal ma jaf kulħadd, li hawn Malta bosta nies, f’kull fergħa u f’kull qasam tal-ħajja u ta’ l-arti, isibu xortihom ħajr għal ħbieb influwenti li jdaħħluhom fiċ-ċirku tagħhom biex minn ġo fih igawdu isem, fama u flus. Min, għal xi raġuni jew oħra, ikun barra minn dawn iċ-ċrieki ikollu jibqa’ jċejjaq u jaqta’ bi snienu, u jikkonsla bil-frak li jaqa’ minn fuq il-mejda. U dan hu partikolarment flagranti fejn jidħlu kritika,ħatriet, konkorsi, pubblikazzjonijiet u l-bqija.


Patrick Sammut

Saturday, January 02, 2010

Intervistat Anton Sammut , dwar ALTE VESTIGA

M. Fir-rumanz Alte Vestiga jinħassu sewwa l-isfond storiku u kulturali Tedesk, imma anki l-ġibda lejn il-kultura Klassika u dik Orjentali. Xi tgħid dwar dan?

R. Il-fatt li l-Alte Vestiga (aħjar insejjaħlu b’ismu milli nsejjaħlu rumanz) ambjentajtu barra minn Malta kien li ċerti temi ma stajtx niżviluppahom u nitkellem dwarhom kieku ambjentajtu f’pajjiżna, u dan minħabba raġunijiet kulturali u storiċi fost l-oħrajn; barra li ridt indaħħal parti mill-istorja Ewropea tas-seklu l-ieħor fil-plott. Vera, fl-Alte Vestiga tinħass ħafna l-kultura Klassika u dik Orjentali, u dan għall-fatt li jiena nemmen li għandna ħafna x’nitgħallmu minn dawn il-ħsibijiet. Fl-istess ħin ippruvajt nilħaq kompromess bejn il-ħsieb tal-Punent (il-ħsieb tal-loġika), u dak tal-Orjent (il-ħsieb essenzjalment spiritwali), li t-tnejn jikkumplimentaw lil xulxin, għad li mhux dejjem ikun il-każ minħabba l-indħil politiku u dak soċjo-reliġjuż li finalment jiggvernaw stat. Biex nipprova nfiehem xi rrid ngħid inġib l-eżempju bil-paradigma Ġudeo-Kristjana fejn fost l-oħrajn, din tibbaża l-ħsieb tagħha fuq “il-magħna jew kontra tagħna”, mentri dik Orjentali hija aktar fluwida, organika u armonjuża man-Natura. Pereżempju, aħna tal-Punent għandna ħabta nirraġunaw bil-lingwaġġ ta’ Either/Or: Alla / xitan, tajjeb / ħażin (ħsieb li ħa spinta ’l quddiem minn Platun, Aristotli, etc.), mentri dawk tal-Orjent iħobbu jirraġunaw bil-lingwaġġ tal-Perhaps: jiġifieri, il-probabbiltà ta’ toroq oħrajn, (Kunfuċju, Lao-Tzu, etc). U naħseb li meta tirraġuna bil-lingwaġġ tal-Perhaps tkun aktar miftuħ għal ideat ġodda u inqas dommatiku, u bħala riżultat tkun inqas suġġett li tispiċċa tagħlaq il-bibien tal-oraklu tal-għerf, hekk kif jiġri spiss f’soċjetajiet relattivament konservattivi. Minn dan l-aspett, jekk il-qarrej joqgħod attent għandu jinduna li fl-Alte Vestiga hemm bilanċ sħiħ fejn jidħol it-tagħlim tal-Punent u dak tal-Orjent. Wieħed minn dawn l-eżempji hu li fix-xogħol tiegħi, Ġesù Kristu u Sokrate (Punent), huma kkwotati daqs kemm jiġi kkwotat il-Budda u Konfuċju (Orjent).

M. Inti rnexxielek b’mod sinerġiku tgħaqqad dak li studjajt u qrajt mal-karattru kreattiv li hemm fik permezz tal-forma tar-rumanz. Kemm swiek dan f’termini ta’ żmien u anki ta’ enerġija?

R. L-Alte Vestiga ilni naħsbu ħajti kollha u domt niktbu erba’ snin (proprjament, l-oriġinali kien fih id-doppju bħala volum, imma minħabba raġunijiet varji kelli nniżżlu għal dak li ppubblikajt). Ktibtu permezz tas-skiet u fis-skiet, u meta ngħid fis-skiet, jiġifieri fl-anominat assolut ġaladarba jiena ma jien ħadd; u meta tkun inviżibbli f’għajnejn id-dinja jirnexxilek tara affarijiet li l-“akklamat” ftit għandu probabbiltà li jarahom, ġaladarba jkollu r-rifletturi fuqu. Ħa nġib eżempju, għad li xi ftit esaġerat, u nispera li ma niġix miżinterpretat: jiena ngħid li l-akbar Kattoliku li rarament jista’ “jgħix” ħajja ta’ nisrani huwa l-papa nnifsu, u dan għaliex ta’ madwaru joħolqulu ambjent pjuttost “komdu”, u apparti minn hekk, ikun diffiċli ħafna għalih biex ikun f’pożizzjoni li jgħid biċ-ċert min huma dawk ta’ qalb tajba ġenwinament fost l-entourage, u għaldaqstant, il-papa qatt ma jista’ jkun f’pożizzjoni li jikteb rumanz “realista” ambjentat fil-palazzi tal-Vatikan. Huwa proprju meta tagħżel li fid-dinja ma tkun ħadd li mbagħad id-dinja tippermettilek li tidher quddiemek kif inhi, milli kif tixtieq li tkun biex timpressjonak; u huwa tabilħaqq meta tgħaddi inosservat li jibda jirnexxilek tiddixerna d-dinja u tibda tiskopri realtajiet li mhux neċessarjament jagħtu gost lill-kollettiv.

M. Jinħass li fost l-imħabbiet tiegħek hemm il-qari, il-filosofija, l-arti in ġenerali u l-ivvjaġġar. Kemm huwa minnu dan?

R. Il-qari huwa importanti ħafna għalija u dan għal ħafna raġunijiet, fosthom li jippermettili nagħlaq ħalqi u nara xi jrid jgħid ħaddieħor. Naħseb li aħna imderrija f’sistema li l-ħin kollu rridu ngħidu tagħna, u ftit għandna paċenzja nisimgħu xi jrid jgħid ħaddieħor. Jekk ngħidu tagħna biss, xejn ma nitgħallmu ġdid ġaladarba nkunu qed ngħidu dak li nafu diġà, mentri jekk nitgħallmu nisimgħu, speċjalment leħen is-skiet, allura nsiru ħafna inqas stupidi u medjokri milli aħna. L-ivvjaġġar mhuwiex xi prijorità f’ħajti, għad li nieħu gost insiefer mal-ħbieb; imma jekk bis-safar nifhmu fruntieri ġodda ta’ tagħlim ma tantx naqbel magħha din l-idea għaliex jiena naħseb li kollox hu inkorporat fl-esseri uman. Fost ħafna ħassieba kbar, Sokrate ftit li xejn ivvjaġġa f’ħajtu, bħalma qatt ma ħareġ mir-reġjun Prussjan il-filosfu kbir Immanuel Kant, u naħseb li ħadd ma jista’ jinnega li dawn ma kinux ħassieba kbar. Jiena naħseb li jekk il-Bniedem irid jitgħallem xi ħaġa ġdida f’ħajtu, dan jista’ jagħmlu kullimkien, saħansitra anki billi joqgħod josserva naħla jew għasfur tal-bejt. Għax hekk kif ktibt fl-Alte Vestiga: is-Sagru Graal jista’ jkun kollox: minn tbissima, sa inti stess... dejjem jekk taf tkun sensittiv biżżejjed biex tagħti dinjità lid-dinja ta’ madwarek. Min-naħa l-oħra, l-arti hija importanti ħafna għalija għaliex naħseb li fid-dinja xejn mhu dak li jidher, u għaldaqstant, l-arti (u l-arti vera) tagħtik l-opportunità li tesprimi dak li huwa ferm ogħla mill-apparenzi u l-istint.


M. Illum hemm letteratura rħisa u medjokri li timmira għall-eċċitazzjoni u l-masturbazzjoni fiergħa, u oħra li timmira għall-provokazzjoni intellettwali. Hemm psewdo-letteratura li tfinġi ruħha oriġinali filwaqt li m’hi xejn ħlief plaġju mlibbes libsa għall-okkażjoni, u letteratura li tibni b’mod kostruttiv u eklettiku fuq l-għerf u l-kitbiet ta’ kittieba u għorrief universali. Kif tirreaġixxi għal dan, u fejn tpoġġi l-Alte Vestiga?

R. Jien selettiv ħafna fejn tidħol il-letteratura Maltija, u dan għal raġuni waħda: ftit huma dawk li verament iridu jgħidu xi ħaġa ġdida b’intellett kritiku, ħlief dak li trid tisma’ l-massa, u l-problema ħafna drabi ma tkunx kwistjoni ta’ medjokrità jew letteratura irħisa, iżda li llum aktar minn qatt qabel il-Bniedem qed jitlef l-identità tiegħu; tilef il-kuntatt man-natura u mal-vera spiritwalità, sar jibża’ mis-skiet u minflok, ħajtu qed jimlieha b’ħafna “storbju materjali” li aktar qed ikompli jiżvojtah spiritwalment. U allura jiena ngħid: kif jista’ bniedem, li kontinwament qed jgħix ħajja ta’ plaġjariżmu ċibernetiku, fejn kull wieħed ikun kopja tal-ieħor, u li jgħix ħajja kożmetika u strutturata għall-aħħar, jikteb letteratura ħassieba jekk mhux kitba li tirrifletti l-vojt tiegħu stess? Huwa għalhekk li dawn it-tip ta’ kotba pop jimxu ħafna għaliex huma ħafna dawk li huma ta’ dan il-mudell. Fl-Alte Vestiga, permezz ta’ karattru ewlieni kkwotajt lil Orazju fuq dan ir-rigward, fejn jgħid: “Jekk trid tikkommovini sad-dmugħ, l-ewwel li għandek tagħmel hu li tgħaddi mid-diqa inti stess.” U jiena naħseb li ftit huma dawk li jafu jgħixu s-sofferenza tat-tqala spiritwali ta’ ħajjithom, u dan fost l-oħrajn għaliex illum aktar minn qatt qabel is-soċjetà in ġenerali qed tgħix ħajja sfrenata; soċjetà bla sabar li qed tgħix f’kultura tax-short-cut bl-aktar mod irħis. Imma l-irħis, riżultat medjokri se jagħtik, anki fil-kitba. Tali awtur pop jew medjokri, jista’ jbellagħha lill-massa li sar xi ħadd għax jaqrawh ħafna nies, imma fil-verità hu jaf (sakemm ma jinzertax megalomanijaku), li ebda awtur serju qatt ma ġie akklamat mill-kollettiv, speċjalment fl-immedjat, jekk mhux biż-żmien minħabba l-fama li jkun laħaq kiseb tali awtur. U jiena naħseb li dawn it-tip ta’ awturi tal-massa ftit għandhom ċans li xi darba għad jidħlu fil-Pantheon etern fejn fih hemm jgħixu dawk li verament taw xi ħaġa lill-umanità. Rigward fejn inpoġġi l-Alte Vestiga tiegħi, dan mhux jien nista’ ngħidu, imma l-imħallef taż-żmien; iżda xi wħud qaluli li bl-Alte Vestiga kxift verità skomda, u oħrajn saħansitra qaluli li l-messaġġ tiegħu huwa devastanti. Imma jien ngħid: liema hi l-aktar verità skomda u devastanti jekk mhux is-suppervja u l-kburija li jdawrulna wiċċna lejn l-oppost ta’ fejn suppost għandna nfittxu l-verità – hi fejn hi u tiġi minn fejn tiġi? L-ipokresija hija xi ħaġa terribbli. Kien hemm żmien meta kont nisma’ xi wħud jeqirdu u jnewħu li m’hawn ebda ħsieb kreattiv u provokattiv fil-letteratura Maltija (u dan mhu minnu xejn, għax illum jeżistu ħafna awturi tajbin). Iżda jkolli ngħid li din tagħhom hija projezzjoni qarrieqa biex jippreżentaw ruħhom bħala nies radikali u li aktarx mhuma xejn ħlief adoraturi sotterrani tal-konvenzjonalità. Ħaġa waħda naf, li jekk ktieb m’għandu xejn ġdid xi jgħid, allura awtomatikament se jispiċċa għal dejjem fil-belliegħa tal-medjokrità.

M. Mill-perspettiva tal-lingwa, fuq naħa inti wrejt kemm jista’ jkun dinamiku u flessibbli l-ilsien Malti. Min-naħa l-oħra jista’ jinħass li f’ċerti każi esaġerajt fl-użu tal-element Romanz fejn faċilment stajt tuża kliem ta’ oriġni Semitika. Kif tirreaġixxi għal dan? Hemm xi raġuni partikolari wara din l-għażla, anki fid-dawl ta’ Malta fil-qafas tal-Unjoni Ewropea?

R. Iva hemm raġuni u kollox kien premeditat. Fil-fatt, ’il quddiem għandha toħroġ il-verżjoni mqassra tal-Alte Vestiga li bażikament tinvolvi biss il-plott, fejn se nikkonverti kollox f’lingwa moderna (peress li ISSA se noħolqu bħala RUMANZ, u dan se nagħmlu għall-konvenjenza ta’ dawk il-ħafna li qaluli li xtaqu ħafna jaqrawh bħala verżjoni eħfef peress li l-Alte Vestiga ħassewh wisq tqil, apparti li ħarġet diġà l-verżjoni bl-Ingliż: traduzzjoni tal-bravu Alfred Palma li jisimha Memories of Recurrent Echoes). Issa, ir-raġuni għaliex għażilt li nuża lingwistika varja flimkien ma’ metrika qasira u kliem arkajk (u vvintat) kienet li permezz t’hekk stajt nibni “barrikata” oħra biex inkompli “niddistilla” lill-qarrej tal-Alte Vestiga. Ċertament, qarrej bla sabar żgur li ma jkomplihx jaqrah “rumanz” bħal dan, u fil-fatt għamilt minn kollox biex l-Alte Vestiga ma jinqarax minn persuni bħal dawn; mhux għax għandi xi ħaġa kontriehom, imma dawn aktarx issibhom qarrejja li jkunu jridu jmorru dritt għall-punt, u min iħobb imur dritt għall-punt, għandu ħabta li ftit li xejn ikun analitiku; aktarx, dan ikun qarrej li jħobb jaqra dawk il-kotba “li jiżolqu” li semmejna qabel, u għaldaqstant lil dawn il-qarrejja ma rridx nitilfilhom il-ħin billi nikkonvinċihom li għandhom jaqbdu ktieb b’ieħor. Saħansitra anki l-preżentazzjoni tal-ktieb kienet studjata biex kemm jista’ jkun ingerrex lil dawn it-tip ta’ qarrejja pop: ktieb iswed faħma, b’emblema ta’ figura li xejn ma tieħu gost toħlomha bil-lejl, u saħansitra ma niżżilt ebda identifikazzjoni fuq il-faċċata tal-ktieb biex b’hekk inkompli naqta’ qalb dawk li forsi huma kemm xejn sensittivi moralment; apparti li użajt isem stramb bil-Latin biex naċċerta ruħi li żgur ikunu ftit dawk li jieħdu grazzja miegħu, jekk mhux id-destinatarji li kelli f’moħħi.

M. Alte Vestiga hu rumanz ta’ kważi 500 paġna. Imma fih issib irrakkontat it-tiġrib estern u ġewwieni tal-bniedem universali u li mhux marbut biss ma’ spazju jew żmien partikolari. Xi tgħid dwar dan? F’dan id-dawl, Alte Vestiga seta’ kien aktar konċiż, jew hu saħansitra taqsira ta’ dak kollu li xtaqt tgħid?

R. Kif għidt aktar ’il fuq, oriġinarjament Alte Vestiga kien ilaħħaq mal-elf paġna u li fihom kien hemm imniżżel ferm aktar dettalji milli hemm fil-ktieb. Veru, ix-xogħol jittratta fuq il-qagħda eterna tal-Bniedem, li tali veritajiet mhux dejjem ikunu komdi għall-umanità u fil-fatt, kien għalhekk li għażilt li niżżilthom fuq forma ta’ “rumanz” milli miktuba fuq forma ta’ djalettika biex b’hekk ma nkunx wisq personali u dirett. Għandi xi ħbieb tiegħi li l-ktieb qrawh għall-ħames darba u dejjem jiġu jgħiduli li sabu xi ħaġa ġdida fih, u dan għaliex fih hemm kunċetti universali (kultant subliminari), li appuntu jitkellmu b’lingwa waħda: dik umana li ma tiġi kkondizzjonata b’ebda epoka. Kif stajt tinnota, fih hemm kważi kull repart uman diskuss, u kif qaluli ċerti qarrejja analitiċi (wara li għaddiet sena minn mindu qraw il-ktieb), hija aktarx kwistjoni ta’ żmien u esperjenza biex tali qarrej se jasal biex jifhem dak li mhux neċessarjament se jaqbel miegħu waqt il-qari. Xi wħud qaluli li l-Alte Vestiga jagħtik daqskemm tixtieq tieħu minnu, u aktar kemm tinżel fil-fond fih aktar se jinżel fil-fond hu. Qarrej partikolari qalli wkoll li l-Alte Vestiga qatt m’għandek tiqaflu b’suppervja, tieħdu personali u tiddikjaralu gwerra, għax inkella jweġġgħek żgur. U dan qed ngħidu mhux b’xi forma ta’ awto-eżaltazzjoni, imma għax appuntu qaluh il-qarrejja stess. Mill-banda l-oħra, kieku f’ċerti temi kont aktar konċiż ma naħsibx li kont inkun ta’ ġid għall-qarrej, imma naħseb li jekk tali qarrej irid jagħmel riċerka serja ma jsibhiex diffiċli biex jikkonferma dak li ktibt. Imma dan il-pass deherli li l-qarrej għandu jagħmlu u mhux jien, anki biex nirrispetta l-prinċipji morali ta’ dak li jkun.

M. Għaliex Alte Vestiga kellu bżonn Daħla ta’ Oliver Friggieri, Introduzzjoni ta’ Kenneth Wain u Riflessjoni ta’ Peter Serracino Inglott? Dan għamiltu minħabba kwistjoni ta’ nuqqas ta’ fiduċja fil-prodott tiegħek, jew bħala spinta biex Alte Vestiga jintlaqa’ aħjar mill-kritiċi u mill-qarrejja/ xerrejja prospettivi?

R. Xejn minn dan, u għalkemm inħossni onorat bil-firma tagħhom, dan wettaqtu għal raġuni waħda u sempliċi: L-idea tiegħi kienet li dawn il-ġentlomi fost l-oħrajn iservu wkoll bħala shock absorbers morali għall-qarrej.

M. Għal min ġie miktub ir-rumanz tiegħek Alte Vestiga? Jista’ jinftiehem mill-qarrej medju li m’għandux il-bagalja kulturali rikjesta biex jifhem eżattament x’kellek f’moħħok meta ktibtu?

R. L-Alte Vestiga ktibtu prinċipalment għall-individwalist, u l-individwalist jista’ jkun kulħadd, basta dak li jkun jaħseb b’moħħu. Pereżempju fil-ktieb insemmi ħafna l-kelma “kollettiv” u dan mhux bi żvista. Jekk tħares lejn id-dinja ta’ madwarek tinduna li kollox hu programmat għall-kollettiv: reliġjon sensazzjonalista (mingħajr spiritwalità), programmi televiżivi (bħal talk shows tal-massa, li mhemmx għalfejn insemmi liema huma għax naħseb li fhimtni), kotba pop u soap operas li jeżaltaw lill-istint primittiv, u saħansitra anki l-attivitajiet hekk imsejħa kulturali, fejn issib li ħafna minnhom ikunu loġistikament ippreparati għall-massa minħabba li l-massa tiġġenera l-flus. Kollox hu ddisinjat għall-massa. Pereżempju: qatt smajt b’xi struttura li tieħu ħsieb lill-individwalist? U ironikament, kienu l-individwalisti dawk li taw xi ħaġa sabiħa lid-dinja: artisti, reġisti, mużiċisti, poeti, ħassieba, u l-profeti ta’ kull żmien. Kif għidt diġà, l-individwalist jista’ jkun kulħadd, irrilevanti xi stat jieħu f’ħajtu dak li jkun; imma li jagħmlu individwalist hu l-ħsieb oriġinali tiegħu, li ma jiddejjaqx jiġi ttimbrat bl-aħmar għax jagħżel li jaħseb b’moħħu milli x’jgħid l-oraklu tal-kollettiv. Dawn in-nies ftit hawn min jaħseb fihom għax huma fil-minoranza u għaldaqstant ftit jiġġeneraw flus, u jekk inti ma tkunx ingranaġġ ewlieni fil-makkinarju tal-ekonomija, allura tiġi mwarrab awtomatikament. Dawn l-individwalisti jafu x’jiġifieri meta tiftaħ it-televiżjoni u jaraw xi “parteċipant” li m’għandux x’jagħmel li joħodlok xi siegħa sħiħa jgħid l-istorja medjokri ta’ ħajtu fuq xi programm li jeżalta l-logħob tal-flus meta mbagħad biex artist juri leħnu jrid iħallas eluf ta’ Euro biex jidher għal ħames minuti biss. Issa, jekk l-Alte Vestiga jistax jiġi mifhum mill-qarrejja li m’għandhomx bagalja kulturali daqshekk vasta ngħid li kulħadd jista’ jitgħallem xi ħaġa. Pereżempju, biex tapprezza u tifhem l-ispiritwalità tal-mużika klassika mhemmx għalfejn tkun Mozart. Ngħid għalija, dak il-ftit li naf, ma ġibtux mill-kotba biss, imma bl-osservar tal-ħajja ta’ kuljum, bl-osservar tan-natura u bis-smigħ tas-skiet; u meta jirnexxilek tagħmel dan, imbagħad tasal biex tifhem ħafna affarijiet oħrajn. Ħafna mill-figuri tiegħu, il-kbir Michelangelo mhux mill-anatomija tal-bniedem kien jeħodhom, imma mill-figuri tas-sħab! U naħseb li lejn is-sħab kulħadd jaf iħares. Ftit li xejn jimporta kemm taf tikkwota l-ħassieba tal-passat, u jekk dan għamiltu fl-Alte Vestiga kien minħabba l-loġistika tal-argument. Li kelli f’moħħi kien li fil-limitazzjoni tiegħi ppruvajt inkun ta’ għajnuna lil dawk li qatt ma ħassewhom parti mill-kollettiv mekkanizzat. U jekk irnexxilix inwettaq dan il-għan, forsi dil-mistoqsija aktar jista’ jirrispondiha kull individwalist li qara l-ktieb, flimkien maż-żmien.

M. Min huwa Anton Sammut? X’jagħmel fil-ħajja ta’ kuljum? X’inhuma l-passatempi tiegħu?

R. Għandi 39 sena, single b’għażla, u okkupat bid-dinja żgħira tiegħi fejn fost l-oħrajn tinkludi l-arti (pittura), qari, kitba, riċerka, ħbieb, ġiri fin-natura, u fuq kollox, skiet u aktar skiet. Bħala “passatempi” fost oħrajn inħobb nisma’ l-mużika klassika u naqra l-ħassieba l-kbar, għad li dawn ma nikkunsidrahomx bħala passatempi, imma obbligu lejn dawk li Alla tahom id-don kbir tal-għerf u lejn dawk li permezz tagħhom Alla semmalna l-vuċi tiegħu mis-smewwiet.

M. Fit-tmiem tar-rumanz Teo juri d-determinazzjoni li jikteb ktieb. Jingħad ukoll li l-ktieb tiegħu (se) jiġi “miżinterpretat skont il-bżonn u l-indifferenza ta’ dak li jkun.” Teo hawn huwa Anton Sammut stess? Skont Sammut kull interpretazzjoni hi dejjem miżinterpretazzjoni?

R. Iva, Teo u s-sottoskritt f’dan il-każ huma l-istess, speċjalment mill-mawra ta’ Pariġi ’l quddiem. U din l-evidenza niltaqgħu magħha proprju meta fl-aħħar jum li għadda f’din il-belt li ħabat fl-ewwel ta’ Settembru tal-1970, Teo ħassu bħallikieku reġa’ twieled fi bniedem ġdid; u dik id-data taħbat il-ġurnata ta’ twelidi. Daħħalt din il-parentesi personali biex appuntu nissottolinja din l-aħħar sentenza li biha għalaqt il-ktieb; u hemm raġuni għaliex. Minn qara l-ktieb bi ftit paċenzja jaf li l-Alte Vestiga mhux dejjem jikkumplimentalek dak li tkun bnejt fuqu tul ħajtek kollha, u meta aħna l-bnedmin bil-limitazzjoni kollha tagħna niltaqgħu ma’ xi ħaġa li tmur kontra dak li bnejna fuqu jiġi awtomatiku l-istint difensiv biex nirreaġixxu, u dan fost l-oħrajn jitħaddem permezz tal-indifferenza kif ukoll bl-għodda tal-miżinterpretazzjoni; u jien onestament konvint li l-miżinterpretazzjoni, kultant, hija aktar healthy għall-Bniedem milli l-interpretazzjoni korretta tal-affarijiet. Naħseb li kull qarrej analitiku jaf x’qed ngħid u l-għaliex l-Alte Vestiga (se) jiġi miżinterpretat skont il-bżonn u l-indifferenza ta’ dak li jkun. Anki jekk inħarsu lejn l-istint difensiv tal-karattri nfushom tal-ktieb jidher ċar dan li qed ngħid, fejn fost l-oħrajn, kienu lesti jagħmlu minn kollox biex “jibqgħu għaddejjin”, anki billi jiġu indifferenti mill-“verità”. Il-Bniedem huwa l-aktar annimal li kapaċi jadatta ruħu għal kull eventwalità, u xi kull tant, biex jagħmel dan ikollu bżonn “igiddeb” jew jimmiżinterpreta l-affarijiet. Pereżempju ħafna tfal jiġu imderrija li Father Christmas jeżisti u dan fost l-oħrajn minħabba bżonnijiet eżistenzjali li jkollhom bżonn it-tfal ta’ ċerta età. Imma dan jiġri fil-kbar ukoll għaliex anki l-kbar għandhom bżonn ċerti bżonnijiet eżistenzjali, u allura anki l-kbar għandhom bżonn il-Father Christmas personali tagħhom, għax il-verità, kultant, taf tkun krudili ħafna mingħajr Father Christmas. Mela f’dan il-każ, dawk li għal xi raġuni jew oħra se jimmiżinterpretaw l-Alte Vestiga skont il-bżonnijiet tagħhom, (pereżempju li l-ktieb “ma jgħid xejn”, jew, “wisq patetiku”, etc.), huma individwi normali u intelliġenti, u għax huma bħala tali, dawn ukoll se jduru lejn il-Father Christmas personali tagħhom, biex l-affarijiet jibqgħu l-istess, biex il-Bniedem jibqa’ l-istess; hekk kif għalaqt il-ktieb.

M. F’Alte Vestiga jissemmew bosta personaġġi li b’għerfhom għanew il-kultura dinjija. Imma l-aktar li jispikkaw direttament jew indirettament huma Sokrate, Kristu u Nietzsche. Xi tgœħd dwar dan?

Dawn il-personaġġi kbar ma daħħalthomx b’kumbinazzjoni, imma għax kull wieħed minnhom jirrappreżenta kunċett ta’ ħsieb partikolari imma fl-istess waqt hemm denominatur li jgħaqqadhom flimkien: it-tlieta li huma b’xi mod ġew riġettati mid-dinja minħabba t-tagħlim radikali tagħhom. Sokrate ġie mixli li kkorrompa moħħ iż-żgżażagħ b’tagħlim qarrieqi fuq l-allat, u ngħata l-piena tal-mewt. Fuq Kristu m’hemmx għalfejn nelaboraw, u sa ċertu punt anki l-filosfu Nietzsche ġie “kkundannat”. Għaliex seħħ dan? Għax dawn il-ħassieba kixfu verità terribbli lill-umanità. Xi ftit jew wisq kulħadd jaf xi ħaġa fuq Sokrate u l-għaliex ġie kkundannat għall-mewt, u fuq Kristu nerġa’ ngħid m’hemmx għalfejn nelaboraw għax kulħadd jafha l-akbar storja li qatt seħħet fid-dinja; imma ftit huma dawk li jafu x’qal, u għaliex il-filosfu Friedrich Nietzsche ġie “mwarrab fil-ġenb”. Ebda ħassieb kbir fid-dinja ma ġie miżinterpretat daqskemm ġie miżinterpretat dal-ħassieb Ġermaniż, u dan mhux min-Nażisti biss (b’daqqa t’id t’oħtu li kienet anti-semita mill-kbar), imma saħansitra minn akkademiċi u ħassieba oħrajn, u għaldaqstant jidhirli li għadha ma twettqitx ġustizzja ma’ dan (l-anti) filosfu kbir. Ta’ 24 sena, Nietzsche kien diġà professur tal-filoloġija klassika. Iżda l-akbar marka li ħalla warajh kien bħala filosfu; anzi, bħala anti-filosfu! Dan il-ħassieb “psikoanalitiku” kien dak li qal dik il-famuża frażi li “Alla miet” (u mhux li Alla ma jeżistix); affermazzjoni, madankollu, li ġiet miżinterpretata kompletament (u Nietzsche għadu jiġi miżinterpretat sal-lum, ħafna drabi mhux minħabba nuqqas ta’ ħila, imma għax kif tkellimna qabel, il-bniedem għandu bżonn jimmiżinterpreta ċerti affarijiet biex “jibqa’ għaddej”). Fl-opinjoni tiegħi, lil Nietzsche qatt ma tista’ tifhmu b’moħħ ta’ filosfu, u wisq iktar b’dak ta’ Teologu, imma b’moħħ ta’ “newro-psikologu”, fis-sens li dak li kiteb Nietzsche ma kienx kontinwazzjoni fuq l-evolviment tal-ħsieb uman, bħalma jiktbu filosfi oħrajn, imma fuq L-GĦALIEX tal-ħsieb uman; u hawn tidħol il-verità terribbli tiegħu (kif sejħilha hu stess). Imma hawnhekk mhuwiex il-każ li noqogħdu nelaboraw fuq dal-ħassieb kbir għax żgur ma nispiċċaw qatt. Li xtaqt nissottolinja b’dawn it-tliet personaġġi kbar fl-Alte Vestiga kien li bil-mod uniku tagħhom irrappreżentaw (u jirrappreżentaw) “l-antitesi” tat-traġedja umana ta’ kull żmien.

M. Kif iwieġeb Anton Sammut jekk xi ħadd jgħidlu li fl-Alte Vestiga spiss jinħass temperament misoġinu?

R. Huwa minnu dan, speċjalment fir-raba’ parti tal-ktieb, fejn il-mara ta’ spiss tiġi “attakkata intellettwalment”. Iżda dan għamiltu b’ebda ħsieb li nbaxxi lid-dinjità tal-mara; anzi, li ridt nagħmel kien li nagħti xokk eżistenzjali, u jiena ngħid li biex “qalb wieqfa” terġa’ tħabbat, “xokk eżistenzjali” jkollha bżonn u mhux kumplimenti u ċikkulatini. Meta tkellimt fuq il-mara f’dan ir-rigward għamiltu mill-perspettiva ta’ suspended issues ta’ natura psiko-sesswali li ħafna rġiel ibatu minnhom. Fil-fatt, jekk il-qarrej joqgħod attent isib li pereżempju t-temperament misoġinu ta’ Magda u Fritz ma kienx wieħed kapriċċuż, imma wieħed ġenetiku ġej minn nannuhom Klaws, u terġa’ u tgħid it-temperament misoġinu ta’ Klaws jaf l-oriġni tiegħu xi mkien ieħor fil-passat, sakemm din ir-rotta retrospettiva ssib l-oriġni tagħha proprju biċ-ċensura li dabbret Marija ta’ Magdala minn xi wħud li ma riedu b’ebda mod li l-mara jkollha poteri ċentrali fl-istorja tal-Bniedem; imma dan hu argument ieħor. Ma tantx ħadt gost nikteb ċerti affarijiet fuq il-mara b’dan il-mod, imma kelli bilfors indaħħal ċerti veduti sessisti biex inwassal il-punt. Fl-aħħar mill-aħħar, dak li ktibt fl-Alte Vestiga huma fatti reali tal-ħajja u ħadd ma jista’ jinnegahom, koroh kemm huma koroh. Iżda min-naħa l-oħra, biex nibbilanċja dan kollu, jekk il-qarrej joqgħod attent jinduna li minn fost il-karattri kollha hija mara partikolari (Nadia), il-vera eroina tal-ktieb, u dan issottolinjajtu b’ħafna sinjali u simboli. Pereżempju Nadia biss insibuha preżenti fl-erba’ taqsimiet tal-ktieb, u dan wettaqtu mhux b’kumbinazzjoni. Għax l-eroj tal-ħajja mhuwiex il-filosfu, l-intellettwali jew l-irġiel ta’ poter, imma dawk li jisfidaw u jirbħu l-kurrenti ostili tal-ħajja u li dawn ħafna drabi ssib li jkunu nisa ta’ dinjità kbira, u mhux irġiel. Kollox hemm skop wara kull sekwenza fl-Alte Vestiga. Pereżempju l-karattru ta’ Fritz huwa l-aktar wieħed li jinħass it-temperament misoġinu ġewwa fih, imma paradossalment kien dan il-karattru li f’sekwenza minnhom (kapitlu 18 tar-raba’ parti) spiċċa jfaħħar lil mara partikolari bid-dinjità kollha tagħha. U din il-mara ma kinitx xi mħallef jew senatriċi, imma sempliċement persuna li kienet qed tieħu ħsieb “kamra tal-banju taħt l-art” ta’ restorant. Ma poġġejtx lil din il-mara f’dak il-post partikolari bl-addoċċ, imma simbolikament ridt infisser li għad li d-dinja maskilista tipprova tagħmel minn kollox biex lill-mara jitfgħuha “taħt l-art”, nisa grandjużi u onesti qatt ma jħallu lill-irġiel jeħdulhom id-dinjità kbira tagħhom. Kien dan, il-messaġġ li ridt inwassal bħala antitesi pożittiva rigward dan is-suġġett, u jekk weġġajt lil xi ħadd jew ġejt miżinterpretat, nitlob skuża.


Patrick Sammut
For a version in English of this interview please see:


http://www.interviewwithantonsammut.blogspot.com/

http://environment.maltastar.com/pages/ms09dart.asp?a=6643


Kif ukoll bil-Malti.

http://www.maltarightnow.com/?module=news&at=%3Cfont+size%3D1+color%3Dblue%3EFeature%3C%2Ffont%3E%3Cbr%3E+L-Intervista+tal-kritiku+letterarju+Patrick+Sammut+lill-Awtur+tal-Alte+Vestiga%2C+Anton+Sammut&t=a&aid=99818116&cid=47

Friday, January 01, 2010

An interview with Agnes Lam - Poet from Hong Kong

Poet Agnes Lam and her poetry collection, Woman to Woman (1997)

1. In the Introduction for Woman to Woman and other poems you write that “through writing poetry, I reorder my inner dissonance” and that “perhaps my words may offer some comfort in resonance to another who does not.” Isn’t this the opposite of those who believe only in writing poetry for art’s sake?

I do not believe in art for art’s sake because beauty or harmony in art in itself is uplifting and evokes a deeper appreciation of the inner life of whoever is exposed to the works of art, literature being but only one of the art forms. All forms of art, I think, try to offer some distillation of life and hence cannot be appreciated apart from an appreciation of life itself.

2. Poetry as revealing one’s innermost secrets, thus poetry as putting s/he who writes in a vulnerable position, but also poetry as giving. What do you say about these three statements?

In the last analysis, all our innermost secrets are not that secret because we share much more with other people than we normally think. Otherwise, it is not possible for readers to identify with what writers write. It is just that most people do not talk about their inner thoughts and feelings most of the time. Poets are just more articulate about their inner lives and do not mind sharing such with their readers while most people choose to share their experiences only with selected people.

3. How important are memory, childhood and nature in your verse? Do these three aspects have something in common?

All of life is important to me in my writing. Memory is narration to oneself. Childhood is the origin of such narration. Nature is part of the context of my childhood as I lived by the sea when I was young. The mysteries in Nature make me think and make me wonder what life is really all about and make me think that there are other dimensions beyond the normal everyday life of schoolwork, meals and sleep.

4. Agnes Lam in general seems to prefer free verse, and makes use of direct speech and at times does away with punctuation. On the other hand she uses regular stanzas and the occasional rhyme. The blend between traditional and modern that comes out is successful and flowing. How do you react to such a statement?

I try to write as naturally as I can. The occasional rhyme usually comes to me together with the line. Often, I read the lines over and over again to myself and, if a certain syllable seems not to jar, then I may think of using a different word. In my later works, I tend to use well formed stanzas for certain poems more frequently. It really depends on the topic and the mood I am trying to convey. I seldom decide beforehand what form the poem takes. If there is variation in my writing, it is because the poems almost write themselves.

5. You always write the date and place where the poem was written. Why is this?

The poetry I write is also like a chronicle of my times. That is why I like to put the date and place. For some poems, the date and place can also give readers a little more information on the context of my poem, which might help them to connect with the poem a little more easily.

6. Although poetry is universal there seems to be something that identifies poetry written by women from that written by men. Do you agree? What might be this distinguishing something?

I am not really sure about this. I do not really think men are that different from women. So why should their experiences and hence their inner thoughts or writings differ that much? I do hope that my poetry can be understood in some way by all who can read English, regardless of their gender, age or cultural background. Having said that, readers bring to their reading their own background somewhat coloured by their gender, age and so forth.

7. Poetry is not only black ink on white paper, but also a world full of colours which can be translated in painting. How true is this in your poetry?

Poetry is full of colour because life (and the world) is not merely black and white. I am sensitive to different shades and tints and sometimes lament that there are not enough words to differentiate between finer shades of colour or of emotion.

8. In your poetry you write about the “I”, about the relation between the “I” and “you”, but also about the society you live in, including not only the positive but also negative aspects. These are three spaces which give more dimension to your poetry. What do you say about this?

Life consists mainly of four dimensions: I, other people, the immediate society and the international world, and, finally, the universe beyond the human world and its connection with the human world. My first collection was mostly about the first two dimensions though there is some focus on the third dimension too, particularly Singapore and America. My second collection has the first two dimensions again and Hong Kong and China feature prominently in the third dimension. But throughout my writing, there is always an underlying fourth dimension, though it might not always be obvious – the universe, time and what is universal and it is this that is likely to feature more in the collection that I am writing.

9. “Kleenex coverlets”, “computer”, “TV”, “Microsoft”, “megabytes”, “Iraq”, “NUS pool”, “Lancer”, “dollars” and “instalments”. Poetry also includes moments of prose, thus describing everyday life, that which we read in newspapers and hear in daily conversations. Does all this enrich or impoverish poetry?

All of life to me is reality and, for poetry to be real, which it must be if it is to help people connect, then the everyday items cannot be dispensed with. What happens in newspapers and the world around us can only enhance our understanding of life; in some ways, news coverage intensifies life as it tends to report on tragedies or celebrations. As such, news to me, not necessarily in newspapers, could be the essence of poetry.

10. In your poem My cerebral child the voice talking takes the maternal role and offers protection to the vulnerable child, once in this world of continuous threats. In a way poetry can be seen as the womb which offers the poet (but perhaps also mankind in general) protection from the world outside. What do you think about this?

Poetry, and literature in general, helps readers to experience life in all its forms and as such prepares readers even for eventualities they never have to experience directly in their own lives. In this way, rather than protect readers, literature exposes readers to the whole plethora of life – the good, the bad and the ugly. So it is possible to have lived many lives without having to live with the consequences of some of these lives, which might be quite devastating or, at least, messy.

11. Quoting some of your poetry one can read: “I,/ married to another country”; “in three countries/ I can grow”; “Mother, you have forgiven/ my leaving, my marriage,/ my degrees, foreign jobs,/ sixteen years”; and “I have to be/ what I must be/ a middle-aged woman/ answerable to my life.” Poetry is rooted in the autobiographical but its final destination is universal. How important are the autobiographical and the universal in your poetry?

Yes, I have based some poems on my own experiences. So, in that sense, there is an autobiographical element but then, my life has not been out of the ordinary. I have not lived through war or famine or any major catastrophe. The tragic moments that I have experienced: death in the family, marital pains, concern for the less fortunate around me are the stuff that many lives are made of. So in that sense, my poetry could be the poetry of ordinary people. Perhaps, therein lies its validity.

12. Poetry in relation to the five senses (vision, touch, taste, smell and hearing), but also something more (the power or opportunity to experience dimensions/realities which are with us but which can be felt/experienced only by the few). What are your reactions to such a statement?

I think many people are affected in many ways by their senses. Some are more aware of their sensitivities than others. Of these, some are more able to articulate in words than others to people they trust. Poets and artists in general are only people who can do so with more frequency, more succinctness and more mastery with their chosen medium or channel than people in general. It cannot be true that they are the select few who can experience special dimensions. If so, they will have no resonance with their readership or audience.

13. As a teacher/associate professor and thus someone who is in continuous contact with the younger generation, what can you say about the relation between poetry and today’s youth, tomorrow’s adults?

Today’s youth has too much information at their disposal on a day-to-day basis and are very creative and could do so with several media such as computer graphics and so forth. The danger though is that too much has been too easily available and it is hard for them to tell what is more worth their attention but then the ability to choose between what is available is something to be cultivated. I certainly do not think that only the high-brow arts have something to offer. There is as much to be learnt from a street sweeper who respects his or her own work as there is from the more intellectual practitioners. If young people can imbibe wholesome values and attitudes to life, that is already an achievement. Whether they appreciate poetry in words, they will have achieved the lifestyle that poetry promises – a simple appreciation of life.

14. How does Agnes Lam spend a normal day? How does she spend her time when away from work?

A normal day begins with an early start at the office, email communication with colleagues, students, writers, friends and relatives, other people in the community. It continues with meetings in my department, in the faculty or at university level. In between, both in the daytime and on some evenings at night, I teach postgraduates. I teach PhD students from all academic disciplines how to write their dissertations. I also teach teachers how to teach language better. Two of my favourite courses are ‘Asian poetry in English’ and ‘English language teaching in China’. I go home around 8 pm or 9 pm, depending on whether I have to teach that evening. Then I have dinner, often with my husband, sometimes after his dinner. Then we watch some television and the late news. I end my night with reading the Bible and praying for everyone I care about. If I have any energy left, I read something – poetry or fiction. Weekends, I still do my email and also handle some matters at home or mark scripts or write academic papers in my study, usually with music playing in the living room. I travel a lot with my husband when I am not working and I try to read or write something I like during vacation time.

Patrick Sammut